________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૮
પ્રેમગીતા
આત્માઓ પ્રત્યે મૈત્રી ભાવમય હદ્ય-સુંદર નિર્દોષ વ્યાપકભાવે પ્રેમને પ્રગટ કરીને સહજ ભાવે આત્મસ્વરૂપ જે પ્રેમ છે તેને સફળ બનાવે.
શુદ્ધ પ્રેમથી ચિત્તની એકાગ્રતા થાય છે शुद्धप्रेमप्रभावेण, चितैकाग्रथं भवेद्रुतम् ।
ध्येयस्य स्थैर्यभावाय, शुद्धप्रेमैव कारणम् ॥१८५॥ અથ શુદ્ધ પ્રેમના પ્રભાવથી ચિત્તની એકાગ્રતા જલ્દીથી થાય છે તેથી ધ્યેયની પ્રાપ્તિ માટે જે સ્થિરતા થવી જોઈએ તેને માટે પ્રેમજ એક કારણ છે ૧૮પા
વિવેચનઃ–પરમાત્મા અને ધ્યાન કરનાર પ્રેમગી અભેદભાવે એકરૂપ બને છે. કહ્યું છે કે
अनन्यशरणीभूय, स तस्मिन् लीयते तथा । ध्यावृध्यानाभयाभावो, ध्येयेनैक યથાવત રૂપે અર્થ-અન્ય સર્વે વસ્તુના અવલંબનને છોડી દઈને એક પરમાત્માના સ્વરૂપ રૂપ ધેયમાં લીન થાય છે તે એવી રીતે કે તેમાં ધ્યાન કરનારે આત્મા અને ધ્યાન બન્નેને અભાવ થાય છે એટલે તે ધ્યેયમાં એકત્વભાવ થાય છે. તેમાં શુદ્ધભાવ યુક્ત નિર્વિકલ્પ એક સત્યપ્રેમ જ ઉપાદાન થાય છે, તે પ્રેમની પ્રાપ્તિ અર્થે વિષય કષાયને અને સ્વાર્થોને છેડવા પડે છે અને આત્માને સંયમ રાખે પડે છે .૧૮પા
પ્રેમ-મેઘ ચંદ્ર સૂર્ય બધું છે प्रेम मेघायते विश्वे, प्रेम सूर्यायते स्वयम् ।
प्रेम चंद्रायते सम्यग, प्रेम सर्वायते सदा ॥१८६॥ અર્થ–પ્રેમવિશ્વમાં મેઘસમાન આચરણ કરે છે, પ્રેમ સૂર્યના સમાન પણ સ્વયં આચરણ કરે છે, પ્રેમ ચંદ્રસમાન સારી રીતે આચરણ કરે છે, એટલે પ્રેમ સર્વ પ્રકારના સર્વદા આચરણ કરે છે.
વિવેચન–પ્રેમ ભવ્યઆત્માઓના ચિત્તને પ્રફુલ્લ કરે છે અને પ્રેમથી ભવ્યઆત્માએના ત્રિવિધ તાપ નાશ પામે છે. સર્વદા પ્રેમીઓને પ્રેમીનું મિલન સુખ આપનારૂં થાય છે "क्व सरसि वनखण्डं, पङ्कजानां क्व सूर्यः, क्व च कुमुदवनं वा कौमुदीबन्धुरिन्दुः, दृढવરિય થશઃ સજ્જનનાં નહિ વિશ્વતિ મૈત્રી (s fસ્થતાના છે ? // અર્થ – જુઓ તે ખરા કે પૃથ્વી ઉપરના સરોવરમાં રહેલા વનના ખંડમાં પડ્યા પંકજો રહેલા છે અને દૂરથી પણ દૂર આકાશમાં તેજસ્વી સૂર્ય રહેલું છે તે બંનેનું સ્થાન કેટલું દૂર છે, છતાં પણ તે પદ્ધો દૂર રહેલા સુર્ય ઉપર કેટલે પ્રેમ કરે છે. તે સૂર્યના દેખવા માત્રથી આખું પદ્ધ વનખંડ પૂર્ણભાવે વિકસ્વર બને છે તેવી જ રીતે કુમુદ વનમાં રહેલાં કુમુદે પણ કુમુદીબંધુ ચંદ્રમાને જોતાં કેવાં ખીલે છે તે પણ જુઓ તેવીજ રીતે દઢ પરિચ
For Private And Personal Use Only