________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૦૯ ભવમાંજ સુખ અને દુઃખરૂપ ફલને આપે છે માટે દરેક કાર્ય કરતાં કર્મ ન બંધાય એવી રીતે જ્ઞાનેપગથી વર્તવું. આત્માના ઉપગે વર્તતાં કર્મબંધ કરવાની ભૂલો થતી નથી અને તેથી શુભાશુભ કર્મબંધનું કારણ શુભાશુભ પરિણામ પણ પ્રગટ નથી. આત્માને જ્ઞાનોપયોગ તેજ સર્વપ્રવૃત્તિ કરતાં છતાં પણ અપ્રમત્ત દશા છે અને તેથી આમેપગે આત્મધર્મ છે અને મેહપરિણતિથી કર્મબંધ છે અર્થાત્ સંસાર છે એમ જાણવું. ભૂતકાલીનહાદિકર્મોને જ્ઞાનેપગથી નાશ થાય છે. કર્મ કરતાં છતાં મેહાદિ કર્મની અક્રિયતા ખરેખર જ્ઞાનેપગે વવાથી છે. જ્ઞાનોપયોગથી આત્મા અકિય છે અને મેહથી કાયાદિ ગુપ્તિ છતાં સક્રિય સકમંદશા છે. શુદ્ધદ્રવ્યથિકનયે આત્માનું સત્તાસ્વરૂપ વિચારવું. મનવાણુિકાયાદિ જડ જગથી આત્માને જુદો પાડો અને આત્મસત્તાવડે સર્વત્ર એકામસત્તાનો વ્યાપક ઉપગ ધારો તે સંગ્રડનયે આત્મધ્યાન છે. વ્યવહારનયે આત્માનું ભિન્ન વ્યક્તિત્વ વિચારવું અને અસંખ્યાતપ્રદેશમય આત્માનું ધ્યાન ધરવું. નયમનીટષ્ટિએ શરીરાદિસહિત આત્માનું ધ્યાન કરવું. તુસૂત્રનયે આત્માને જ વર્તમાનમાં વર્તતે ઉપયોગ તે તુસૂત્રનય દષ્ટિએ આત્માન છે. શબ્દનય દષ્ટિએ આત્માનું જ્ઞાનદશનચારિત્રસ્વરૂપ ધ્યાવું અને શુદ્ધાત્મઉપયોગમાં રહેવું. સમભિરૂઢનયદષ્ટિએ આત્માનું શુકલધ્યાન ધરવું અને મન છતાં મનના સંકલ્પવિકલ્પને પ્રચાર બંધ છે અને આત્માનંદની મસ્તીની ધૂનમાં અવધૂતદશાને અનુભવ કરે તે સમભિરૂઢનયદષ્ટિએ આત્મધ્યાન છે અને એવભૂતનયદષ્ટિએ શુદ્ધનિશ્ચયેપગે આત્માને પૂર્ણ અનુભવ કરી કેવલજ્ઞાન પ્રગટાવવું તે એવંભૂતનયે આત્મધ્યાન જાણવું. અવધૂતદશાની આનંદખુમારીને અનુભવ પ્રગટતાં દુનિયામાં લોકસંજ્ઞા, શાસ્ત્રસંજ્ઞા, વિષયસંજ્ઞાવાસનાને અભાવ થઈ જાય છે. ઉપશમભાવે બેઘડી સુધી આત્માની એવી દશાને આનંદરસ વર્તે છે અને ક્ષયોપશમભાવે વારંવાર ચારિત્રાદિમેહને ક્ષપશમ થતાં એવી
કાવવું તે
ભવ પ્રગતી થઇ જાય છે તે
અને
For Private And Personal Use Only