________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪ર૮ બીજાને સહાય આપે છે. ચારે વર્ણના જૈનેને અંશે અંશે જેટલું બને તેટલું દેશવિરતિપણે પાળવાનો અધિકાર છે અને ત્યાગીપણું પણ ગ્રહણ કરવાનો અધિકાર છે. અવિરતિ જૈને ચારિત્રમેહનીયના દેશવિરતિ ક્ષેપશમથી દેશવિરતિપણું પામે છે, તે વસ્તુત: દેશથી વિરામ પામેલા છે એમ, આત્મપરિણામની અપેક્ષાએ જાણ હું અને વ્યવહારથી દેશવિરતિરૂપ દ્વાદશત્રત વા તે પૈકી એક બે વ્રત આદિ અંગીકાર કરવાની અપેક્ષાએ જાણવું. દેશવિરતિ જૈને પ્રથમ સ્થલ પ્રાણાતિપાત વિરમણ વ્રત અંગીકાર કરી શકે છે, તેમાં એકેન્દ્રિય, દ્વિદ્રિય. ત્રીન્દ્રિય, ચતુરિનિદ્રય જીવોની હિંસાનું દેશવિરમણવ્રત અંગીકાર કરી શકતા નથી. પચૅન્દ્રિય જીવમાં મનુષ્ય, પશુ અને પંખી જલચરમાં જે નિરપરાધી હોય છે તેની હિંસા કરતા નથી. બાકી અપરાધી મનુષ્ય વગેરેની હિંસા કરે છે તેથી તેઓ ચતુર્વિધ સંઘ દેવગુરૂ ધર્મદેશ રાજય કુટુંબ અને પિતાના જાનમાલનો નાશ કરનારાઓની હિંસા કરવા ધર્મ ચુદ્ધાદિક પ્રવૃત્તિ કરે છે. મહાવીરદેવના મામા ચેટક રાજાએ તથા ખાવેલ રાજાએ તથા કુમારપાલ વગેરે બાર વ્રતધારી જૈન રાજાઓએ, જૈન ક્ષત્રિએ, જૈન બ્રાહ્મણ વૈશ્ય શૂદ્રોએ પિતપિતાના કર્તવ્યાધિકાર પ્રમાણે વ્યાવહારિક બાબતે માટે તથા સંઘ તીર્થ ધમી મનુષ્યના રક્ષણ માટે યુદ્ધ કરી મનુષ્ય વગેરેની હિંસા કરી હતી. કારણ કે તેઓ પ્રથમ વ્રતમાં સર્વ અંશથી હિંસાને ત્યાગ કરી શક્તા નથી, એક અંશથી સ્થૂલપ્રાણની હિંસાનું પ્રત્યાખ્યાન કરે છે તે પણ ઉત્સર્ગ અને અપવાદ એ બેને લક્ષ્યમાં રાખીને કરે છે તેથી પાંચમા દેશવિરતિ ગુણસ્થાનકમાં સવાવિસવાની દયા હોય છે, અપરાધી જીવ વિનાના બાકીના નિરપરાધી જીવોને આરંભ સારંભમાં નાશ થાય છે પણ તેમાં તેઓ તરતમયોગે દયાના પરિણામ અને આચારથી પ્રવર્તે છે. વ્રતધારી ગૃહસ્થજૈને સ્થલ અસત્ય કે જે પાંચ મોટાં જૂઠ છે તેને ત્યાગ કરી શકે છે, રાજ્યદંડ ઉપજે એવી ચેરીને ત્યાગ
For Private And Personal Use Only