________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વરૂપે કેવલ જ્ઞાનાનંદથી પ્રગટે તે યોગની સાતમી ભૂમિકા છે. આઠમી કર્માતીત પરમાત્મ દશા છે. સાતે ભૂમિકાઓની પ્રાપ્તિથી પરિપૂર્ણ નિત્ય અનંત શુદ્ધ બ્રહ્માસ્વરાજ્યને આત્મા જોક્તા બને છે. ચેથા ગુણસ્થાનકથી તેરમા ગુણસ્થાનક સુધીમાં સાતે ભૂમિકા ઓનો અંતર્ભાવ થાય છે. રાજા પ્રજા સર્વ મનુષ્ય જે આત્માના સત્યપૂર્ણાનંદ સ્વરાજ્યમાં લક્ષ્ય રાખીને બાહ્યસ્વરાજ્યમાં વર્તે તે અત્યંત નિર્લેપ દશા પામવા લાયક બની શકે એમ નિશ્ચય છે. આત્માના આનંદને પામ તેજ માટે મનુષ્ય જન્મ છે. મનુષ્ય જન્મ પામીને દેવગુરૂ ધર્મની આરાધના કરવી તે આત્મસ્વરાજ્યના પૂર્ણાનન્દ માટે છે. આત્માનો આનંદ પ્રગટ થાય તેજ બાહ્યભેગની નિવૃત્તિ થાય. બાહ્યાનંદ ક્ષણિક અને દુઃખરૂપ છે માટે આત્માનંદ પામ એ જ પરમ કર્તવ્ય છે. મહારે ધર્મ અને મારું વરાજ્ય તે પરમેશ્વરના ધર્મ સ્વરાજ્યરૂપ છે. પરમેશ્વરની જાતિ છે તેજ મારી જાતિ છે એમ હુને નિશ્ચય થવાથી સર્વ ખંડના મનુષ્યો મારા આત્મરૂપ લાગે છે તેથી તેઓ સાથે આત્મભાવે વર્તવામાં આવે છે. ત્યાગમુનિયે આત્મસ્વરાજ્યમાં મસ્ત જૈ હાલે છે. તેઓને પરમેશ્વરની સાથે સહકાર છે અને મેહની સાથે અસહકાર છે એવા ત્યાગમુનિયે ખરેખરૂં આત્મસ્વરાજ્ય પ્રાપ્ત કરે છે અને દુનિયાના લોકોને આત્મરાજ્ય દર્શાવીને તેઓના બાહ્યસ્વરાજ્ય સંબંધથી પ્રકટેલા દોષોને દૂર કરે છે તેથી આત્મસ્વરાજ્ય દર્શાવનાર ત્યાગી મસ્ત મુનિયે સમાન જગમાં સર્વ ગૃહસ્થ સંઘ પણ ભાવ ઉપકાર કરવા શક્તિમાન થતું નથી. દેહ દ્વારા જે સુખ ભેગવવું તે દેહ સ્વરાજ્ય છે. મન અને ઈન્દ્રિયેનું આરેગ્ય તે મને રાજ્ય છે. દેશ ખંડ વિશ્વકેના પર રાજ્ય કરવું તે દેશખંડ વિશ્વરૂપ બાહ્યસ્વરાજ્ય છે. દેહાદિક બાહારા ક્ષણિક છે. વસ્તુત: તે સ્વરાજ્ય નથી. આત્માનું રાજ્ય નિત્ય અખંડ છે, બાકીનાં ક્ષણિક છે. એક ખંડના લેકે અન્ય ખંડના લકેપર રાજ્ય કરે તે પણ સત્યસ્વરાજ્ય નથી. બાહ્યસ્વરાજ્ય માનનારાએમાં ન્યાયનીતિ સત્ય અહિંસા શુદ્ધપ્રેમ સેવાભક્તિ તપવત
For Private And Personal Use Only