Bharat Sahkar Shikshan

SR No.: 008548
Original Sutra Author: N/A
Author: Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Total Pages: 178
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Society
File Size: 7 MB

Page 44

( ૩૫)
t
"3
શાસ્ત્રી વિશારદ જૈનાચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિએ રચેલું: “ ભારત સહકાર શિક્ષણ કાવ્ય અથવા “ આમ્ર કાવ્ય ઉપલક વાંચીને મને ધૃણા આનંદ થયેા. ગાંઠીયા તાવના ઉપદ્રવને લીધે તેમને જે ખેતરમાં બે માસ નિવાસ કરવા પડયા હતા, ત્યાંના આંબાવાડિયા ઉપરથી આ કાવ્ય રચવાના તેમને વિચાર થયા. આંખાને ઉત્પ્રેક્ષીને તેમણે વિવિધ પ્રકારના ઉપદેશ કર્યાં છે. ભાષા સરળ ને શુદ્ધ છે. કાવ્ય અનેક છંદ અને શગમાં રચાયું છે. તેમની કાવ્ય શક્તિ પ્રશંસાને પાત્ર છે. તેમના ઘણા વિચાર ટ્વિસમીસદીને અનુસરતા હાઇ જાણે કાઇ સુધારક કવિની આ કૃતિ હાય એમ જણાઇ આવે છે. કાવ્ય ધણું મેટું હોવાથી, અને તેમાં ઘણી ઘણી ઉપયાગી શિક્ષા સમાયેલી હોવાથી, ધણા ઉતારા અત્રે આપી શકાય એમ નથી. ખીજરૂપ ગોટલા, સંયોગથી ઉત્પત્તિ, પાણીસિયન, પ્રકાશ તે હવાવડે વૃદ્ધિ, ઉડાં મૂળ, પ્રાણ પુષ્ટિ, સ્કંધ, ઢાળ ઢાળીયા, કાઠિન્ય ને કામળતા, આત્મરક્ષણુ શક્તિ, સહનતા, મંજરી માંર, કેરીનું ઉપજવું, પાકવું, સાખ થવી, વણુસવું, આમ્રરસ વગેરે ખાખતા લઇ તેમાંથી અનેક જાતના નૈતિક, ધાર્મિક, આર્થિક અને રાજ્યકીય ઉપદેશ પોતાની ભારે તર્ક શક્તિના બળે ખાળી કાઢયા છે. રાજા, રાજ્યના અધિકારી, ક્ષત્રિયા, બ્રાહ્મણા, વૈશ્યા, શકે, ધમગુરૂઓ, સાધુ, સ્ત્રી, વક્તા અને લેખકોના સબધમાં જે જે કહેવાયું છે તે આકર્ષક ને મનન કરવા ચેાગ્ય છે.
ધમ સબંધે પોતે કહે છે કેઃ( હરિગીત ).
“ જ્યાં દ્રૌપદી સીતા સખી, સતીયા પ્રગટતી ઘરે, તે દેશ સ્વર્ગાધિક કહ્યા, સ્વાતંત્ર્ય શક્તિ તે વરે; સાધ્વી સમૂહા ભાષણ આપી સુધારા શુભ કરે, કલ્યાણ કરવા સત્તુ નિજ ક્રૂજ પ્રેમે અનુસરે. જન્મી જગમાં તે ભલી તેને શિયળના ઝળહળે, ઉદ્ધાર કરતી દેશના તે ધમના જે બળે; સહુ જાતના શિક્ષણ મળે જે સાધ્વીએ જગમાં રે, ખાટા રિવાજો છેઃવા ભાષણ મઝાનાં જે કરે; કવ્ય કર્મો આચરે જે સ્વાધિકારે ધર્મથી, ખાટા સુધારા નામો વડેલ ચાય ન કર્મથી. ' છેવટ આશીર્વાદ આપતાં કવિ કહે છે કેઃ—
19