________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૨૪ ) વિશેષ આનન પડે અને કોઈને કોઈ કાવ્યથી વિશેષ આનન્દ ઉદ્ધવે તે રૂચિભેદે બનવા યોગ્ય છે; નાહા બાળકને વીરરમાં સમજણ ન પડે તેથી વીરરસની હાનિ થતી નથી તેમ આ કાવ્યોથી કોઈ અણને આનન્દ ન પડે તેમાં તેની યોગ્યતા પ્રગટી નથી એમ સમજવું; તતવિષયના જ્ઞાનધારક સાક્ષરો આ કાવ્યમાંથી ઘણું ગ્રહણ કરી શકશે.
જમાનાને અનુસરી ઉન્નતિ ક્રમની શ્રેણિપર ચઢવાને માટે આ કાવ્ય અત્યંત ઉપયોગી છે. આ કાવ્યોમાંથી જેટલું જોઈએ તેટલું મળી શકે તેમ છે. જૈનોમાં આ વર્તમાન સમયમાં એક મહાન ગુર્જર ભાષાના કવિ તરીકે શ્રીમદનું નામ પંડિતો પ્રથમ નંબરે મૂકે છે. વસ્તુતઃ વિચારી જોઈએ તો બરાબર તેમજ છે. ગૂર્જર દેશના મનુષ્યો શાસ્ત્રોમાં વિશારદ, યોગી, અધ્યામતવશ, ચારિત્રપાલક અને ઉત્તમ વ્યાખ્યાતા, એવા શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરજી જેવા કવિ માટે અત્યન્ત હર્ષ ધારણ કરે છે, આવા ઉત્તમ કવિને માટે ગુર્જર દેશ જેવી પુણ્યભૂમિની કોણ સ્તુતિ ન કરે.
શ્રીમદ્ ગુરૂરાજનાં કાવ્યો, ગુર્જર, કાઠીયાવાડ, દક્ષિણ, માળવા, કચ્છ અને મારવાડ વગેરે દેશોમાં આદરભાવથી વંચાવા લાગ્યાં છે. શ્રી આનન્દઘનજી વગેરેનાં કાવ્યોની પેઠે શ્રીમનાં કાવ્યો અને ભજનો અનેક ધર્મના વિદ્વાનો શુભ દ્રષ્ટિથી વાંચે છે, શ્રીમમાં કાવ્ય કરવાની શીધ્ર શક્તિ છે, તેથી તેઓ શીઘ્રકવિ એ વિશેષણને પાત્ર ઠરે છે.
શ્રીમદે આ કાવ્ય ક્યારે અને ક્યાં બનાવ્યાં તે પ્રત્યેક કાવ્યની સાથે દર્શાવ્યું છે. કાવ્ય કરનારમાં ઉત્તમ સદાચાર હોવા જોઈએ, તેમ સ્વાર્થ ત્યાગ હોવો જોઈએ. શ્રીમદ્ મુનિના પંચ મહાવ્રતોને શોભાવી રહ્યા છે, પગથી ગામોગામ અને દેશદેશ વિચરે છે, બાલ્યાવસ્થાથી બ્રહ્મચર્યને ધારણ કર્યું છે, બાહ્ય લક્ષમીનો ત્યાગ કર્યો છે, ઉકાળેલા અચિત્ત જલનું પાન કરે છે, ગોચરી જઈને નિર્દોષ આહારને ગ્રહણ કરે છે, સંથારાપર સુઈ રહે છે, ગામોગામ વિહાર કરીને ભવ્ય જીવોને ઉપદેશ આપે છે. તેમના ઉપદેશથી બોર્ડીંગ અને ઘણી પાઠશાલાઓ સ્થાપન થઈ છે. ધર્મની ક્રિયાઓ પોતે કરે છે અને અન્ય મનુષ્યોની પાસે કરાવે છે, વાંચવું, ભણવું, લખવું અને ઉપદેશ દેવો આજ તેમની મુખ્ય પ્રવૃત્તિ છે. જેનોના ત્રણે ફીરકામાં તેમનું નામ પ્રસિદ્ધ છે. જૈન સાધુઓની ઉન્નતિ કરવા વારંવાર લેખો લખ્યા કરે છે, મોટામોટા લક્ષાધિપતિયો અને રાજાઓ પણ તેમને પૂજે છે, વન્દ છે અને તેમને ઉપદેશ સાંભળે છે. આવા ઉત્તમ મુનિરાજના હૃદયમાંથી ઉપર્યુક્ત કાવ્યોના ઉદ્ધાર નીકળ્યા છે, તેથી અન્ય મનુષ્યોને વાંચતાંજ હૃદયમાં સચોટ અસર કરે તેમાં કંઈ આશ્ચર્ય નથી. ઉત્તમ પુરૂષોનાં હૃદયોદ્વાર કાવ્યોમાં એવી શક્તિ જ રહી છે કે, તેને વાંચતાં અન્યોના મનમાં ઊંડી અસર થઈ શકે.
For Private And Personal Use Only