________________
૯૦
જે જમીન ઉપર ઘર કરવુ હોય તે જમીનમાં રહેલું “શલ્ય” કહેાડવા માટે પ્રથમ શિલ્પિને ઘરના માલિકે પ્રશ્ન પૂછવું. એટલે શિલ્પિએ ઘરધણીના મુખથી કાઈપણ દેવ, વૃક્ષ કે ફળનું નામ લેવરાવવું. ત્યાર પછી અથવા નામ લેવરાવ્યા પહેલાં ઘર કરવાની જમીનના નવ ભાગ અથવા નવ નવ કીડા કરવા, અથવા કલ્પવા. એ નવ કાઠામાં દેવ અથવા વૃક્ષ અથવા ફળના નામને આદ્યને અક્ષર આ વે તે ઠેકાણાની જમીનમાંથી ખાદી શલ્ય કહાડવું, ખાત કરવાના શુભ નક્ષત્રેા.
सूत्रारंभ गृहादीनां उत्तरा युकरत्रये ।
वाह्ये पुष्ये मृगे चैत्रे पोष्णे वासव वारुणे ॥ १५७ ॥
અથ—દેવાલય અથવા ઘર અનાવતી વખતે, પ્રથમ સૂત્ર નાખીને ખાત કરવાના નક્ષત્રા ઉ, ફાલ્ગુની . ષાઢા હસ્ત, ચિત્રા, સ્વાતી, રાહીણી, પુષ્ય, મૃગશી, અનુરાધા, રેવતી, ધનિષ્ઠા, શતભિષા એટલા નક્ષત્રે શુભ જાણવા. ૧૫૭ ખાત કેવી રીતે કરવું,
नाम वास्तुं समालोक्यं कुर्या द्वास्तु विधि सुधिः । पाषाणान्तं जलान्तंवा ततः कुर्म निवेशयेत् ॥ १५८ ॥
અવાસ્તુ શાસ્ત્રમાં ખાત કેવી રીતે કરવું એનું નાગ ચક્ર બતાવેલું છે, તે જોઈને જે સંક્રાંતીમાં જે ખુણે ખાત આવે ત્યાં ખાત કરી વાસ્તુ પૂજન કરવું. પછી પત્થર વાળી જમીનમાં પત્થર નીકળે ત્યાં સુધી નહીતર, પાણી નીકળે ત્યાં સુધી ખાદીને કમશિલાની સ્થાપના કરવી. ૧૫૮
"Aho Shrutgyanam"
