Page Text
________________
૧૫
આ ચિત્રમાંની નકીને! જમા હાથ ‘હુંસમુખ,' મુદ્રાએ ઉંચા કરેલા છે. શરીરને વસુ . સાંઠી વાળી રંગની પહેરેલી છે. કમ્મર ઉપરનું વજ્ર કાળા રંગની ડીઝાઇનવાળા પીળા રંગનું ઢ. તેરીએ કાળા રંગની ડીઝાઇનવાળા લીલા કરી જેવા ર'ગને પાયજામા પરિધાન કરેલા છે.
ચિત્ર ૧૨૬. “પા-હસ્તક ૧૯
પતાક હસ્ત સબંધી તર્જની વગેરે તજની, મધ્યમા અને અનામિકા) ત્રણ હીએ વને કાંઈક નમેલી રાખવી, તેને બ્રુસપક્ષ-હસ્ત’કહે છે.-સ’- ૨૦ અ૦ ૭, પૂ૦ ૬૪૭ કથકલીમાં અર્ધ ચંદ્રહસ્ત' ને હુ સપક્ષ' કહે છે.
*
ઉપયેગ : આ અભિનય શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં, હાથી ઉપર ઐસવામાં, દાન લેવામાં, મેટા થાંભલે તાવવામાં, માન આપવામાં, બાહ્મણને મેજન આપવામાં, આલિંગનમાં, ગાડાં ક્રમા થવામાં, કુપવામાં, સ્પર્શી કરવામાં, લેપ કરવામાં તથા દાખવામાં ઉપયેગમાં તૈવાય છે.
હુ સપક્ષ-હસ્ત એનાં કેટલાક રસમય વિલાસામાં છાતી પાસે રાખવામાં આવે છે, તેમ જ ૬ઃખમાં હડપચી પાસે રાખવામાં આવે છે.
આ માની ન કાના ચા કરતા ડાબા હાથ કે સપા મુદ્દાઓ રજૂ કરતા છે. શરીરના વ ભૂખરા પીળે છે. કંચુકી. લીલા પાપટીયા રંગની પહેરેલી છે. કમ્મર ઉપરનું વસ્ત્ર કાળા રંગની ડીઝાઈનવાળા ઘેરા પીળા રંગનું છે. તેથીએ કીરમજી રાની ડીઝાઈનબાળા ગુલાબી રંગના પાયામા પરિધાન કરતા .
ચિત્ર ૧૧૭. ભ્રમર-હસ્તક ૬૦,
મધ્યમાં આંગળીને ગૂઠો અડાડી, તર્જની આંગળી જરા વાંકીરાખવી અને બાકીની બે (અનામિકા અને નિષ્ઠા) આંગળી ઉંચી અને છૂટી રાખવી તેને ભ્રમર-હસ્ત' કહે છે સં ૨૦ અ છે, પૂ ૪૭ કથકલીમાં અલ-હસ્ત મૈં ભ્રમર-હરત કર્યુ છે.
ઉપયોગ : આ ક્રિચનથી કમળ, પાયા આદિ લાંબા ટીટીવાળા પુષ્પ કૂટી તથા કાનમાં પુષ્પ વગેરે પહેરવાં, તિરસ્કાર કરો, બાળકાનું બેલવું, ઉતાવળ કરવી, તાલ આપતા, અને વિશ્વાસ આપવા વગેરે દર્શાવામાં આવે છે.
મા ચિત્રમાં નતડીના જમો હાથ ભ્રમર મુળે ઉંચો રાખેલા છે. શરીરના બ ચ છે. કંચુકી બાદળી રંગની છે. ઠુમ્મર ઉપરનું વસ્ત્ર કરમજી ની સીઝાઈનવાળુ* ગુલાબી રંગનું છે. પાચમાં કળા રંગની ડીઝાઈનવાળા કૈરા લીલા રંગના પરિસ્થાન કરેલા છે.
ચિત્ર ૧૨૮. મુકુલ-હસ્તક રા
અગૂઠાના અગ્રભાગ અને બલી માંગળીએનાં અગ્રભાગ પરસ્પર એકબીજાની સાથે મળે અને ચા રહે ( 'હસપક્ષ—હસ્તની માફક તેને " મુકુલ ( એટલે કાંઈક બનેલી કમળ વગેરેની કળીઓની માફક ) હસ્ત ડે છે.–સ૦ ૨૦ અ૰ ૭, પૂર્વ ૬૪૭.
ઉપયોગ : અભિનય વપૂજનમાં બલિદાન કરવું, કમળ, પાયલાં વગેરેનાં ઝાડવા બતાયા, સુખન કરવું, વેલ વસ્તુને એકઠી કરવી, જમવું, પૈસા ગણવા, મુખ કાચનું તથા દાન ભાપવું વગેરે દર્શાવવા માટે ઉપશામાં હોવાય છે.
?
ચિત્રોની તડાના ડાબા પ્રાથ મુલ” મુદ્રાએ ઉંચા કરેલા છે. શરીરના વજ્ર સર્યું છે કચુકી વાદળી રંગની પડે છે. કમ્મર ઉપરનું વચ્ચે કાળા રગની હીઝ,નવાળા પૅરા લીલા રંગનું છે. પાયામાં કીરમન્ડ રગની ડીઝાઈનબળા ગુલાબી અને છે.
ચિત્ર ૧૯. ઉનાભ-હસ્તક રર.
- પાકેશરત ની પાંચ આંગળીઓ ચકાચવેલી કે તેને નાભ-હરત કહે "સ ૨૦ ૦૭, ૫૦ ૬૪૮.
"Aho Shrutgyanam"
| SR No. | 008470 |
| Book Title | Sangit Natya Rupavali |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vidya Sarabhai Nawab |
| Publisher | Sarabhai Manilal Nawab |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 194 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Literature |
| File Size | 15 MB |