________________
ક્ષમ્ય હોવું જોઈએ. બીજા લોકો ત્રાસદાયક રીતે ગાવલા કરી આપે તે હોસભેર ખરીદવામાં પાપ ન જ લાગે અને ગેઘલા ઘેર જાતે કરાવે તેને જ એકલું પાપ લાગે તે એકાંતિક માન્યતા છે. ખરી વાત એ છે કે ન છૂટકે થતાં આવાં પાપોમાં નિઃસ્વાર્થબુદ્ધિ હોય તો તે ક્ષમ્ય જ ગણાવું જોઈએ. આવો જન સૂત્રોને મર્મ મારી દૃષ્ટિએ સમજ્યા બાદ મારે નમ્ર મત છે. હું સરાસર જોઈ શકો છું કે કસાઈબાનામાં નાના આંકડા ત્યારે જ વધે છે કે જ્યારે અહિંસાપ્રેમી જનતા; અહિંસાનો વ્યાપક અને ઊંડે મર્મ ન સમજતાં માત્ર સગવડીઆ પંથી અને આંખ આડા કાન કરનાર મૂઢ સ્થાયી થઈ ગઈ છે. આ પરથી ગોધલા કરવા જ એમ જૈન સૂત્રો કહે છે એવું કોઈ એકાંતિકપણે ન સમજી બેસે. જૈન સૂત્રોમાં ગોધલા કરવાનું અલબત્ત વિઘાન નથી. પરંતુ લાખે ગાયે પાળનાર અને ખેતી કરનાર શ્રાવક હતા. તે પછી એ પણ સહેજે ફલિત થાય છે કે તે લેકને ન્ય ગોધલાં હોવા ઘટે. પછી ભલે તે ગેધલા ખરીદતા હાય કે જાતે કરાવી પ્રાયશ્ચિત્ત લઈ લેતા હોય, પરંતુ તેઓ એટલા મર્મ સમજતા જ હતા કે પ્રજાને અનાજ દવ આદિ પૂરતો ખોરાક ન મળે તો તે માંસાહારની બદીમાં ચડી જવાનો સંભવ રહેશે. માટે શક્ય તેટલા વિવેકની અને ગૃહસ્થાશ્રમીઓની અહિંસાની મર્યાદા સમઅને શક્ય તેટલું પાપ જનતાને ઓછું કરાવવામાં આપણે
