________________
૩૨
તા તે પણ નિયમને પાળનારા સૌના જેટલા જ સામાજિક દરજજો પામી શકશે. આપણી જૂની વર્ગ વ્યવસ્થામાં પણ આવી ઉદાર જોગવાઇ હતી જ.
આપણા નળકઠાના લિયા ગામમાં ચુવાળિયા કાળી આપણી કામમાં થોડા જ કાળથી દાખલ થયા છે. અલબત્ત તે કાળે આપી કેામમાં ભેળવવાની રીત લગભગ ખીચ ુ ખવરાવે તે ભળે એવા ધેારણ ઉપર હતી. આજે આપણી ધારાધેારણમાં જીવદયા પાળનાર, ચારીથી દૂર રહેનાર, દારૂમાટી નહિ વાપરનાર, દીકરીના પૈસા ઉપર આશા નહિ રાખનાર એવી કડક કસેાટીએ રાખવામાં આવેલી છે. આર્થિક દંડનું ધેારણ અને શારીરિક દંડ, (રાજ) શાસનમાં હાય છે, તે ન છૂટકે મૂળે રખાયું હતું. પરંતુ આજે એ જ મુખ્યપણે થઈ જવાથી ગુનાઓનું પ્રમાણ ઘટવાને બદલે વધે છે એવેા પ્રામાણિક મત છે. જ્ઞાતિઓમાં પણ પૈસાના દડનુ ધેારણ જ્યાં મુખ્યપણે થયું છે તે જ્ઞાતિઓની વ્યવસ્થા પાંગળો થઈ ગઈ છે. અને અનેક ગુનાઓ વધ્યા છે ને વધે છે એટલે આપણા ઠરાવેામાં પૈસાદ ડનું ધેારણ ન છૂટકે રખાયુ છે. ભયંકર ગુનામાં તે એ ધારણ રાખવાનું જ નથી એ વાત ન ભૂલશેા. સમજાવટ અને ન છૂટકે અહિંસાના હથિયાર તરીકે અસહુકારનું સાધન જ મુખ્યપણે રાખશે। તેા ગુનાનું પ્રમાણ નહિ જેવું થઈ જશે એ નળકઠાએ આજે ત્રણ વર્ષથી અનુભવ્યું છે. કાઇની સવેલી ઉપાડી જવી એ ગુના ભયંકર શુના છે,
