________________
બે બોલ
ભાઈ દેવજીભાઈનું નિવેદન એક અર્થમાં એમનું આત્મનિવેદન છે. આ પુસ્તિકામાં તેમની અનિચ્છા છતાં, અમારા પ્રેમાગ્રહને લઈને એમણે લખી મોકલ્યું તે પ્રગટ કર્યું છે. એમાં આ “અનુષ્યપ એમને કંઠરથ થયાને ઇતિહાસ તેમણે લખ્યો છે, ચાદદાસ્ત સારી હોય ને એમાં રસરુચિ હોય તો તેઓ આથી પણ વિશેષ કંઠસ્થ કરતા ય છે. દેવજીભાઈની વિશેષતા એ છે કે સેંકડા અનુટુપ લોકોમાંથી વાતચીત ચાલતી હોય તે પ્રસંગને અનુરૂપ લે કે પાતાના વક્તવ્યના સમર્થનમાં તે ટાંકે છે. એ સળગ ક્રમમાં કંઠસ્થ કરેલા નથી હોતા, પણ એક મહાભારતનો હોય તે એક રામાયણને પણ ય. એક ભાગવતન હેચ તે એક ગીતાને પણ હેય.
આવી યાદદાસ્ત અને પ્રસંગોચિત તેમ જ સમયોચિત ઉદયગત વાણી એ કંઈક અસામાન્ય એવી વિશિષ્ટ અને આગવી શૈલી જ ગણાય. અનન્ય શ્રદ્ધાભક્તિ અને તિતિક્ષા વિના આમ સહજ સારા થવું અતિ મુશ્કેલ છે. ભાઈ દેવજીભાઈની આ એક સિદ્ધિ જ ગણવી રહી.
આ લેકે જુદા જુદા પુસ્તકમાં છપાયેલા છે. તે પછી એ જ કલેકે ફરી છાપવાને અર્થ શો ? એવી એક નિકટના આત્મીયજનની લાગણી છે. આ લાગણીમાં તથ્ય છે. પરંતુ આમ એક જ કાણે વિષયને અનુરૂપ અને એક જ વખતે વાંચવા મળે છે ત્યારે