________________
૫૮
ભાવનાબેધ દષ્ટાંત – કોઈ બ્રાહાણે પિતાના પુત્રને સપ્તવ્યસનભક્ત જાણીને પિતાને ઘેરથી કાઢી મૂક્યો. તે ત્યાંથી નીકળી પડ્યો અને જઈને તેણે તસ્કરમંડળીથી સ્નેહસંબંધ જેડ્યો. તે મંડળીના અગ્રેસરે તેને સ્વકામને પરાક્રમી જાણીને પુત્ર કરીને સ્થાપે. એ વિપ્રપુત્ર દુષ્ટદમન કરવામાં દૃઢપ્રહારી જણાય. એ ઉપરથી એનું ઉપનામ દૃઢપ્રહારી કરીને સ્થાપ્યું. તે દ્રઢપ્રહારી તસ્કરમાં અગ્રેસર થયે. નગર ગ્રામ ભાંગવામાં બલવત્તર છાતવાળો ઠર્યો. તેણે ઘણું પ્રાણીઓના પ્રાણ લીધા. એક વેળા પિતાના સંગતિસમુદાયને લઈને તેણે એક મહા નગર લૂંટ્યું. દ્રઢપ્રહારી એક વિપ્રને ઘેર બેઠો હતે. તે વિપ્રને ત્યાં ઘણા પ્રેમભાવથી ક્ષીરજન કર્યું હતું. તે ક્ષીરજનના ભાજનને તે વિપ્રનાં અનેરથી બાળકડાં વીંટાઈ વળ્યાં હતાં. દ્રઢપ્રહારી તે ભાજનને અડકવા મંડ્યો, એટલે બ્રાહ્મણીએ કહ્યું,
એ મૂર્ખના મહારાજા! અભડાવ કાં? અમારે પછી કામ નહીં આવે, એટલું પણ તું સમજતે નથી? દ્રઢપ્રહારીને આ વચનથી પ્રચંડ ક્રોધ વ્યાખ્યું અને તેણે તે દીન સ્ત્રીને કાળધર્મ પમાડી. નાહતે નાહતે બ્રાહ્મણ સહાયતાએ ધાયે, તેને પણ તેણે પરભવ–પ્રાપ્ત કર્યો. એટલામાં ઘરમાંથી ગાય દોડતી આવી, અને તેણે શીંગડે કરી દ્રઢપ્રહારીને મારવા માંડ્યો, તે મહા દુષ્ટ તેને પણ કાળને સ્વાધીન કરી. એ ગાયના પેટમાંથી એક વાછરડું નીકળી પડ્યું; તેને તરફડતું દેખી દ્રઢપ્રહારીને મનમાં બહુ બહુ પશ્ચાત્તાપ થયે. મને ધિક્કાર છે કે મેં મહા અઘેર હિંસાઓ કરી ! મારે એ મહાપાપથી કયારે છૂટકે થશે? ખરે! આત્મસાર્થક સાધવામાં જ શ્રેય છે!
