________________
ત્રાક્ષમાળા
૧૯૩
શકે ત્યારે અનંત સુખમય મેક્ષ સંબંધી તેા ઉપમા કયાંથી જ મળે ? ભગવાનને ગૌતમસ્વામીએ માક્ષના અનંત સુખ વિષે પ્રશ્ન કર્યાં ત્યારે ભગવાને ઉત્તરમાં કહ્યું, ગૌતમ ! એ અનંતસુખ ! હું જાણું છું; પણ તે કહી શકાય એવી અહીં આગળ કંઈ ઉપમા નથી. જગતમાં એ સુખના તુલ્ય કોઈ પણ વસ્તુ કે સુખ નથી. એમ વદી એક ભીલનું દૃષ્ટાંત નીચેના ભાવમાં આપ્યું હતું.
એક જંગલમાં એક ભદ્રિક ભીલ તેનાં ખાળબચ્ચાં સહિત રહેતા હતો. શહેર વગેરેની સમૃદ્ધિની ઉપાધિનું તેને લેશ ભાન પણ નહાતું. એક દિવસે કોઈ રાજા અશ્વક્રીડા માટે ફરતા ફરતા ત્યાં નીકળી આવ્યો. તેને બહુ તૃષા લાગી હતી. જેથી કરીને સાન વડે ભીલ આગળ પાણી માગ્યું. ભીલે પાણી આપ્યું. શીતળ જળથી રાજા સંતાષાયે. પેાતાને ભીલ તરફથી મળેલા અમૂલ્ય જળદાનના પ્રત્યુપકાર કરવા માટે થઈને ભીલને સમજાવીને સાથે લીધેા, નગરમાં આવ્યા પછી ભીલે જિંદગીમાં નહીં જોયેલી વસ્તુમાં તેને રાખ્યા. સુંદર મહેલમાં, કને અનેક અનુચરો, મનહર છત્રપલંગ અને સ્વાદિષ્ટ ભેાજનથી મંદ મંદ પવનમાં સુગંધી વિલેપનમાં તેને આનંદ આનંદ કરી આપ્યા. વિવિધ જાતિનાં હીરામાણેક, મૌક્તિક, મણિરત્ન અને રંગબેરંગી અમૂલ્ય ચીજો નિરંતર તે ભીલને જોવા માટે મેલ્યા કરે; ખાગબગીચામાં ફરવા હરવા માકલે. એમ રાજા તેને સુખ આપ્યા કરતા હતા. કોઈ રાત્રે બધાં સૂઈ રહ્યાં હતાં ત્યારે તે ભીલને ખાળખચ્ચાં સાંભરી આવ્યાં એટલે તે ત્યાંથી કંઈ લીધા કર્યા વગર એકાએક નીકળી પડ્યો.
૧૩
