________________
સાક્ષમાળા
૧૧૭
રહ્યા છીએ. મનતા પ્રયત્નથી જીવ બચાવીએ છીએ, છતાં ચાહીને જીવ હણવાની આપણી લેશ ઇચ્છા નથી. અનંતકાય અભક્ષ્યથી બહુ કરી આપણે વિરક્ત જ છીએ. આ કાળે એ સઘળા પુણ્યપ્રતાપ સિદ્ધાર્થ ભૂપાળના પુત્ર મહાવીરના કહેલા પરમતત્ત્વમેધના યોગબળથી વધ્યા છે. મનુષ્યે રિદ્ધિ પામે છે, સુંદર સ્ત્રી પામે છે, આજ્ઞાંકિત પુત્ર પામે છે, અહાળા કુટુંબપરિવાર પામે છે, માન પ્રતિષ્ઠા તેમ જ અધિકાર પામે છે, અને તે પામવાં કંઈ દુર્લભ નથી; પરંતુ ખરું ધર્મતત્ત્વ કે તેની શ્રદ્ધા કે તેના થાડા અંશ પણ પામવે। મહાદુર્લભ છે. એ રિદ્ધિ ઇત્યાદ્રિક અવિવેકથી પાપનું કારણુ થઈ અનંત દુ:ખમાં લઈ જાય છે; પરંતુ આ થાડી શ્રદ્ધાભાવના પણ ઉત્તમ પઢવીએ પહેોંચાડે છે. આમ યાનું સપરિણામ છે. આપણે ધર્મતત્ત્વયુક્ત કુળમાં જન્મ પામ્યા છીએ તેા હવે જેમ બને તેમ વિમળ યામય વર્તનમાં આવવું. વારંવાર લક્ષમાં રાખવું કે, સર્વ જીવની રક્ષા કરવી. બીજાને પણ એવા જ યુક્તિ પ્રયુક્તિથી બેધ આપવા. સર્વે જીવની રક્ષા કરવા માટે એક એધદાયક ઉત્તમ યુક્તિ બુદ્ધિશાળી અભયકુમારે કરી હતી તે આવતા પાઠમાં હું કહું છું; એમ જ તત્ત્વમેાધને માટે યૌક્તિક ન્યાયથી અનાર્ય જેવા ધર્મમતવાદીઓને શિક્ષા આપવાને વખત મળે તે આપણે કેવા ભાગ્યશાળી !
શિક્ષાપાઠ ૩૦. સર્વ જીવની રક્ષા—ભાગ ૨
મગધ દેશની રાજગૃહી નગરીને અધિરાજા શ્રેણિક એક વખતે સભા ભરીને બેઠા હતા. પ્રસંગેાપાત્ત વાતચીતના