________________
22
હે પ્રિય, તું ચૈતન્યમાત્ર-સ્વ-રૂપ (આત્મા) છે, અને આ જગત તારાથી ભિન્ન (જુદું) નથી, તો પછી, --ત્યાજ્ય (ત્યાગવું) અને ગ્રાહ્ય (ગ્રહણ કરવું) ની કલ્પના, --કોને, કેવી રીતે અને ક્યાંથી હોઈ શકે? (૧૨)
તું “એક", "નિર્મળ”, “શાંત”, “અવ્યય” (અવિનાશી), “ચિદાકાશ” (ચૈતન્ય-રૂપ-આકાશ) છે, --અને આવા તારા માં જન્મ ક્યાંથી? કર્મ કયાંથી? અને અહંકાર પણ ક્યાંથી?(હોઈ શકે ?) (૧૩)
જે જે તું જુએ છે ત્યાં ત્યાં તું એકલો જ ભાયમાન (દેખાય) થાય છે, વધુ શું કહું ? --સોનાના બાજુબંધ અને સોનાના ઝાંઝર, શું સોનાથી ભિન્ન (જુદાં) ભાસે (દેખાય) છે ખરા ? (૧૪)
જે “આ” છે તે “હું” છું, કે “હું” નથી-એવા ભેદભાવ (દ્વૈત) ને છોડી દે,અને, --બધું ય “આત્મા” (અદ્વૈત) છે-એમ નિશ્ચય કરી,સંકલ્પ વગરનો થઇ સુખી થા.
(૧૫)
તારા અજ્ઞાન થી જ આ જગત ભાસે (દેખાય) છે, પરંતુ, --વસ્તુતઃ તો (સાચમાં તો) તું એકલો જ (એક-અદ્વૈત) છે અને તારાથી જુદો કોઈ --સંસારી (બંધન વાળો) અને અસંસારી (મુક્ત) છે જ નહિ. (૧૬)
આ સંસાર એ ભ્રાંતિમાત્ર છે, બીજું કંઇ નહિ,એવો નિશ્ચય કરનાર, --વાસનાઓ વગરનો અને કેવળ ચૈતન્ય-રૂપ મનુષ્ય,જગત માં જાણે કાંઇ છે જ નહિ, --એમ સમજી ને શાંત બને છે. (૧૭)
સંસાર-સાગર માં એક તું જ છે,હતો, અને હોઈશ.તને બંધન પણ નથી અને મોક્ષ પણ નથી, --માટે તું કૃતાર્થ (ધન્ય) હોઈ સુખી થા. (૧૮)
હે,ચૈતન્ય-રૂપ જનક, સંકલ્પ-વિકલ્પ થી તારા ચિત્તને (મન ને) ક્ષોભિત (દુઃખી) ના કર,પણ, --મન ને શાંત કરી,આનંદ રૂપ પોતાના આત્મા માં સ્થિર થા. (૧૯)
ધ્યાન (મનન) નો સર્વત્ર ત્યાગ કર અને હૃદયમાં કાંઇ પણ ધાર (ધારણા) કર નહિ, --તું આત્મા હોઈ મુક્ત જ છે, પછી વિચારો કરીને શું કરવાનો છે ? (૨૦).
પ્રકરણ-૧૫-સમાપ્ત