________________
[कप्पट्टिइपगयं] [सुत्तं] छव्विहा कप्पट्ठिती पण्णत्ता, तं जहा-सामाइयसंजयकप्पद्विती १ छेतोवट्ठावणियसंजयकप्पट्ठिती २ निव्विसमाणकप्पट्ठिती ३ निविट्ठकाइयकप्पट्ठिती ४ जिणकप्पट्ठिती ५ थेरकप्पट्ठिती ६ त्ति बेमि ॥६-२०॥
"छव्विहा कप्पट्टिती०" सुत्तं उच्चारेयव्वं । सम्बन्धःपलिमंथविप्पमुक्कस्स होति कप्पो अवट्ठितो नियमा ।
कप्पे य अवट्ठाणं, वदंति कप्पट्ठितिं थेरा ॥६३४९॥
"पलिमंथ०" गाहा । कप्पो नाम मज्जाया, तस्मिन् । तस्मिन्नवस्थानवाल्पस्थं कप्पट्ठिती इत्यर्थः । मा भूच्छिष्यमतिरन्यथा तेनाचार्य इदमाह
आहारो त्ति य ठाणं, जो चिट्ठइ सो ठिइ त्ति ते बुद्धी । ववहार पडुच्चेवं, ठिइरेव तु निच्छए ठाणं ॥६३५०॥
"आहारो त्ति०" गाहा । 'आधार' इति स्थानं । यस्तस्मिस्तिष्ठति सा स्थितिः स्थानादन्यद्, व्यवहारनयं प्रतीत्य स्थितिः स्थानादन्या, न निश्चयतः । निश्चयतस्तु स्थानमेव स्थितिः, स्थितिरेव स्थानम् । कथं पुन:
ठाणस्स होति गमणं, पडिवक्खो तह गती ठिईए तु । एतावता सकिरिए, भवेज्ज ठाणं व गमणं वा ॥६३५१॥ "ठाणस्स०" गाहा । सक्रियस्य द्रव्यस्य एतावद्भवति स्थानं वा गमणं वा । ठाणस्स होति गमणं, पडिपक्खो तह गती ठिईए उ ।
ण य गमणं तु गतिमतो, होति पुढो एवमितरं पि ॥६३५२॥
"ठाणस्स०" गाहा । यतः स्थानस्य गमनं प्रतिपक्षः, गत्याः स्थितिः प्रतिपक्षः । यद् गमनं तद् गतिमतो द्रव्यात् पृथग् न भवति । 'एवं इतरं पि' त्ति यत् तत्स्थानं तदपि स्थितिमतो द्रव्याद-नन्यम् ।
जइ गमणं तु गतिमतो, होज्ज पुढो तेण सो ण गच्छेज्जा । जह गमणातो अण्णा, ण गच्छति वसुंधरा कसिणा ॥६३५३॥
१. तस्मिन्नवस्थानमवस्थितिः इति चू।