________________
शतनमस्कारमहामन्त्रस्य दश जपमालिकाः । (२) श्रीगौतमस्वामिगणधरप्रभूनां सहस्राधिको जपः । (३) अन्यो नैकविधः पृथग् जपः (४) पञ्चस्वाराधनातिथिषूपवासतपः (५) नैकानि वर्षाणि यावज्ज्ञानपञ्चमी तिथेराराधना । (६) श्री सिद्धचक्रनवपदमण्डलस्य दीर्घकालिकी आराधना (७) प्रत्येकमासारम्भदिन आचाम्लतपः ।
श्रामण्यस्य शैशवकाले यदा प्रत्यहं १३-१३ घण्टावादनानि यावज्ज्ञानयज्ञ आरब्ध आसीत्तदापीमा आराधना नित्यमचला आसन् । श्रामण्यस्योत्तरावस्थायां यदा शासनप्रभावनायाः सुवर्णकालः प्रवर्तमान आसीत्तदापीमा आराधना निर्बाधा एवाऽऽसन् । इह तु केवलं स्थूलदैवसिकाराधनानामेव दिग्दर्शनं कारितम् । तद्ऋते विविधतपो जप-भक्तिज्ञान-ध्यानप्रभृतयोऽन्या अनेकविधा आराधनास्तु नाऽत्र सम्मीलिता सन्ति ।
आराधनायुतं तेषां प्रेरणास्पदं जीवनं निरीक्ष्य कथनलालसो भवामि, 'इमे गुरुवरा आराधना-प्रभावना - रक्षात्मकास्त्रिमूर्तिस्वरूपा आसन् । तेषु
तावत्ते प्रथमं आराधनामूर्तिरूपाः ।'
अद्य, ईदृशस्य गुरुतीर्थस्य यात्रां कुर्वन्नहं विशिष्टरोमविक्रियामनुभवामि ।
कस्मिंश्चित् संस्कृत श्लोके चतुर्भिर्मानदण्डैर्गुरोर्व्याख्या शोभना कृताऽस्ति तथाहि
धर्मज्ञो धर्मकर्ता च धर्ममार्गप्रवर्तकः । सवेभ्यो धर्मशास्त्रार्थ देशको गुरुरुच्यते ।।
-
श्लोकस्य भावार्थोऽयम् यो धर्मं यथावज्जानाति, स्वयं धर्मं यथाज्ञानमाचरति, धर्ममार्गं प्रवर्तयति, भव्यजीवानां च धर्ममुपदेशयति तन्नाम गुरुः ॥
प्रसङ्गेऽस्मिन् श्लोकोक्तं धर्मकर्तृविशेषणं गुरुजीवने साधूपलक्षितं
भवति ।
149
