________________
આર્શીવચન
પરંપરાપોષક પદ્યસર્જનો
જૈનદર્શનમાં તપનું સર્વોચ્ચ શિખર સ્વાધ્યાય ગણાય છે અને આવું તપ “નાપિ અતિ નાપિ ચ ભવિષ્યતિ' અર્થાતુ આજે નથી અને ભવિષ્યમાં પણ નહીં હોય તેમ કહેવાયું છે. ભગવાન મહાવીરે એમના સાધનાકાળ દરમિયાન કવચિત્ આહાર લીધો હતો, પરંતુ એક ક્ષણ પણ સ્વાધ્યાય વિના રહ્યા નહોતા. પ્રતિક્રમણ દ્વારા સ્વદોષ-દર્શન કર્યા બાદ સઝાયથી ધર્મવિચાર કે પરંપરાને દઢીભૂત કરવામાં આવે છે. આથી જૈન પરંપરામાં સ્વાધ્યાયનું સવિશેષ મહત્ત્વ હોવાથી તેના મંત્રો, પર્વો, ભાવનાઓ, ગ્રંથો, આચારો – એમ બધી જ બાબતોને સઝાયમાં આવરી લીધી છે. પરિણામે સઝાય માત્ર આરતભરી પ્રાર્થના કે અશ્રુભરી યાચના બનવાને બદલે પરંપરાની પરિચાયક અને તત્ત્વજ્ઞાનમૂલક બની રહે છે.
એક્યાશી વર્ષ સુધી સંયમજીવન પાળનાર આચાર્ય જ્ઞાનવિમલસૂરિના વિરાટ જીવનકાર્યને જોઈએ તો આશ્ચર્યચક્તિ થવાય કે આટલાં બધાં ધર્મકાર્યો વચ્ચે એમણે સંસ્કૃત, પ્રાકૃત અને ગુજરાતી ભાષામાં આટલું વિપુલ સાહિત્યસર્જન કઈ રીતે કર્યું હશે ! તેઓ નયવિમલગણિમાંથી આચાર્ય જ્ઞાનવિમલસૂરિ થાય તેના કારણરૂપે એમની ભાષા નિપુણતા જ છે.
એક વાર તપાગચ્છના આચાર્ય શ્રી વિજયપ્રભસૂરિ શ્રી શત્રુંજય મહાતીર્થમાં પધાર્યા હતા ત્યારે તેઓ તીર્થનાયક આદીશ્વર ભગવાન સમક્ષ ચૈત્યવંદન કરવા ગયા, પરંતુ એ સમયે શ્રી નવિમલગણિ ત્યાં આવ્યા અને તાત્કાલિક નવાં કાવ્ય રચીને સ્તુતિ કરવા લાગ્યા. એમની કવિત્વશક્તિ જોઈને આનંદિત થયેલા આચાર્યશ્રીએ શ્રી નવિમલગણિને આવો જ્ઞાનવિમલસૂરિ' કહીને સૂરિપદની યોગ્યતા દર્શાવી આદરપૂર્વક બોલાવ્યા. શ્રી નવિમલગણિએ નમ્રતાથી મવસ્ત્રસાલે એમ કહ્યું. આ પછી
