________________
એક ઉપાખ્યાન તે સમયનું મળે છે જ્યારે કે હસ્તિનાપુરમાં દ્રોણાચાર્યજી પાંડવ અને કૌરવોએ શસ્ત્રઅસ્ત્રની શિક્ષા આપી રહ્યા હતા તેઓની પ્રશંસા સાંભળીને પ્રતિદિન અનેક ક્ષત્રિયો તેઓની પાસે ધનુર્વેદ વિદ્યા શિખવા માટે આવતા હતા.
'ततो निषादराज्यस्य हिरण्यधनुषः सुतः । एकलव्यो महाराज द्रोणमभ्याजगाम ह ॥ न स तं प्रतिजग्राह नैषादिरिति चिन्तयन् । शिष्यं धनुषि धर्मज्ञस्तेषामेवान्ववेक्षया ॥ स तु द्रोणस्य शिरसा पादौ गृह्य परन्तपः । अरण्यमनुसम्प्राप्य कृत्वा द्रोणं महीमयम् ॥ तस्मिन्नाचार्य वृत्तिञ्च परमामास्थितस्तदा । इष्वस्त्रेयोगमातस्थे परं नियममास्थितः ॥ परया श्रद्धयोपेतो योगेन परमेण च । विमोक्षादानसन्धाने लघुत्वं परमाप सः ॥ ३५ ॥
महाभारत आदिपर्व अध्याय १३४ આ અધ્યાયના ૩૦ શ્લોકોમાં એકલવ્યના ચરિત્રનું વર્ણન છે જ્યારે દ્રોણાચાર્યની પ્રશંસા દૂર-દૂર સુધી ફેલાઈ ગઈ હતી તો એક દિવસ નિષદરાજ હિરણ્યધનુષનો પુત્ર એકલવ્ય દ્રોણની પાસે ધનુર્વિદ્યા શીખવા માટે આવ્યો. દ્રોણાચાર્યે તેને શુદ્રજાતિનો જાણીને ધનુર્વેદની શિક્ષા ન આપી ત્યારે તે મનમાં દ્રોણાચાર્યને ગુરૂ માનીને અને તેઓના ચરણસ્પર્શ કરીને વનમાં ચાલ્યો ગયો અને ત્યાં દ્રોણાચાર્યની એક માટીની