________________
૫૪ શકે છે તો શું પરમાત્માની નિર્દોષ મૂર્તિથી પુણ્યબંધ નહીં કરી શકે ? અવશ્ય પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
આર્ય - હે શ્રીમાનું ? મહર્ષિનું દૃષ્ટાંત તો મૂર્તિથી કદાચિત સંબંધ નથી રાખતું કારણ કે મહર્ષિના દર્શનના તો હેતુથી પુણ્ય થાય છે અને તેઓ અમોને શિક્ષાયુક્ત વાતોનો ઉપદેશ કરે છે તે શિક્ષાને જીવનમાં રાખીને વર્તન કરવાથી અમો ઘણો લાભ ઉઠાવી શકીએ છીએ. પરંતુ મૂર્તિ અમોને કંઈપણ ઉપદેશ કરતી નથી અને કંઈ લાભ નથી આપી શકતી, એટલે મૂર્તિને માનવી યોગ્ય નથી.
મંત્રી - હે મહાશયજી ! તમારું આ કથન સાચું છે કે મહર્ષિજી સારી વાતો અને સારો ઉપદેશ સંભળાવે છે. જેથી અમોને લાભ થાય છે. પરંતુ તમો આ તો બતાવો કે જો અમો મહર્ષિએ કરેલ કથન પ્રમાણે વર્તન ન કરીએ તો શું મહર્ષિના દર્શનથી અમોને કોઈ લાભ યા ફલ મળી શકશે ? ક્યારેય નહીં, કારણ કે જો મહર્ષિના કથન પર ધ્યાન ન આપીએ અને કથન અનુસાર વર્તન જ ન કરાય અને તેઓની વાતો પર નિશ્ચય પણ નહીં કરાય તો ફક્ત મહર્ષિના મુખને દેખીને અમારું કલ્યાણ ક્યારેય થઈ શકશે નહી.
આનાથી સિદ્ધ થયું કે ફલને મેળવવું અથવા ન મેળવવું એ બધું અમારે જ આધીન છે. અને જ્યારે અમોને નિશ્ચય આપવાવાળા અને વર્તન કરવાથી જ શિક્ષા મળી શકે છે.