________________
પ૭
જાણે છે અને તત્ત્વને અર્થાત્ યથાર્થ સ્વરૂપને જાણતો થકો કર્મના વિપાકરૂપ ઉદયને છોડે છે.
અણુમાત્ર પણ રાગાદિનો સદ્ભાવ વર્તે જેહને,
તે સર્વ આગમધર ભલે પણ જાણતો નહિ આત્મને. ૨૦૧ અર્થ : ખરેખર જે જીવને પરમાણુમાત્ર-લેશમાત્ર પણ રાગાદિક વર્તે છે તે જીવ ભલે સર્વ આગમ ભણેલો હોય તો પણ આત્માને નથી જાણતો.
પરિગ્રહ કદી મારો બને તો, હું અજીવ બનું ખરે,
હું તો ખરે જ્ઞાતા જ તેથી, નહિ પરિગ્રહ મુજબને. ૨૦૮ અર્થ : જો પરદ્રવ્ય-પરિગ્રહ મારા હોય તો હું અજીવપણાને પામું, કારણ કે હું તો જ્ઞાતા જ છું તેથી (પરદ્રવ્યરૂપ) પરિગ્રહ મારો નથી.
છેદાવ, વા ભેદાવ, કો લઈ જવ, નષ્ટ બનો ભલે, વા અન્ય કો રીત જાવ, પણ પરિગ્રહનથી મારા ખરે.૨૦૯ અર્થ : છેદાઈ જાઓ અથવા ભેદાઈ જાઓ અથવા કોઈ લઈ જાઓ અથવા નષ્ટ થઈ જાઓ અથવા ગમે તે રીતે જાઓ તો પણ ખરેખર પરિગ્રહ મારા નથી.
અનિચ્છક કહ્યો અપરિગ્રહી, જ્ઞાની ન ઇચ્છે પુષ્યને, તેથી ન પરિગ્રહી પુણ્યના તે, પુણ્યનો જ્ઞાયક રહે. ૨૧૦ અર્થ : અનિચ્છકને અપરિગ્રહી કહ્યો છે અને જ્ઞાની ધર્મને (પુણ્યને) ઈચ્છતો નથી, તેથી તે અધર્મનો પરિગ્રહી નથી, (ધર્મનો) જ્ઞાયક જ છે.
અનિચ્છક કહ્યો અપરિગ્રહી, જ્ઞાનીન ઇચ્છે પાપને, તેથી ન પરિગ્રહી પાપનો તે, પાપનો જ્ઞાયક રહે. ૨૧૧
