________________
પત્રાંક-૭૦૬
૨૫૭
સે પહલૂં હૈ. ઉસ ભૂમિકામેં આયે બિના અર્થાત્ ઇસ ક્રમમેં આયે બિના (સમ્યગ્દર્શનકી પ્રાપ્તિ નહીં હોતી). નિયત ક્રમ હૈ. મોક્ષમાર્ગકી પ્રાપ્તિ સમ્યગ્દર્શનસે હૈ. સમ્યગ્દર્શનસે પહલે મોક્ષમાર્ગકી પ્રાપ્તિ નહીં હૈ. તો મોક્ષમાર્ગ તક પહુંચનેકે પહલે ભી ઇસકા કોઈ ક્રમ હૈ. ઇસકા કોઈ નિયત ક્રમ હૈ, ઉસ ક્રમમેં આયે બિના, ઉસ ભૂમિકામેં આયે બિના. કભી ભી કિસી જીવકો જ્ઞાનપ્રાપ્તિ હુઈ હો ઐસા બનતા નહીં.
ઇસલિયે (કહતે હૈં), જબ તક કષાય આદિકી મંદતા યા ન્યૂનતા ન હો...’ યહ પાત્રતાકા વિષય લિયા. સિર્ફ કષાયકી મંદતા નહીં લી. લેકિન પાત્રતાકા વિષય લિયા હૈ. તબ તક જ્ઞાન પ્રાયઃ હી નહીં હોતા.' બિના પાત્રતા જ્ઞાનકી પ્રાપ્તિ નહીં હોતી.
જ્ઞાન પ્રાપ્ત હોનેમેં વિચાર મુખ્ય સાધન હૈ...' જ્ઞાનકી પ્રાપ્તિમેં વિચાર, વિચાર વિવેક. હિત-અહિતકા વિચાર. વિચાર માને હિત-અહિતકા વિચાર યે મુખ્ય સાધન હૈ. ઔર ઉસ વિચારકે વૈરાગ્ય (ભોગકે પ્રતિ અનાસક્તિ) તથા ઉપશમ (કષાય આદિકી બહુત હી મંદતા, ઉનકે પ્રતિ વિશેષ ખેદ) યે દો મુખ્ય આધાર હૈ.' કયા કહા ? વિવેક હૈ, વિચાર-વિવેક હૈ ઉસમેં વૈરાગ્ય ઔર ઉપશમ, યે દો આધાર સે વિચાર વિવેક ચલતા હૈ. જિસકે પરિણામમેં વૈરાગ્ય-ઉપશમ નહીં હુએ ઉસકો વિચાર હૈ હી નહીં, ઐસા સમજના ચાહિયે.
યહાં ૫૨ સંક્ષેપમેં બહુત સુંદર માર્ગદર્શન દિયા હૈ. બહુત સુંદર માર્ગદર્શન દિયા હૈ. કિ તુમ વિચાર કરતે હો. મુમુક્ષુકે લિયે યહ બહુત અચ્છી બાત હૈ. તુમ શાસ્ત્ર પઢતે હો, શાસ્ત્ર સુનતે હો ઔર તેરે પરિણામમેં વૈરાગ્ય-ઉપશમ નહીં હૈ ? ભોગ-ઉપભોગકે કાલમેં તીવ્ર પરિણામસે ચલા જાતા હૈ, બહ જાતા હૈ ? ઔર કષાયકી મંદતા ભી તુજે નહીં હુઈ ? કયા બાત હૈ ? તેરા વિચાર ક્ષયોપશમ હો તો ચલેગા લેકિન યહ ઉલટા ચલેગા, સીધા નહીં ચલેગા. ઐસી બાત હૈ.
ઇસલિયે વૈરાગ્ય ઔર ઉપશમ યહ દોનોં આધાર સે જો વિચાર હૈ વહ સહી વિચાર હૈ. અગર વિચાર કો યહ દો આધાર નહીં હૈ તો યહ વિચાર વિચાર નહીં હૈ, શાયદ અવિચાર હૈ. ઐસા લેના ચાહિયે. દેખિયે ! મુમુક્ષુકે સાથ યહ Line કૈસે લી હૈ ! ઐસા સાથ-સાથ વિચાર કરના