________________
શ્રેણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
માટે આખા જગતના ક્ષણિકપણાનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ કરવાની જરૂર પડતી નથીજો કે આખા જગતના ક્ષણિકપણાનો પ્રત્યક્ષ અનુભવ સંભવ પણ નથી. પરંતુ જગતની એક ઘટનાના શણિકપણાથી બોધ લઈને એમ નિર્ણય કરવો જોઈએ કે આખું જગત આ જ પ્રમાણે શણિક જ છે.
જેમ પકાવવામાં આવેલા ભાતમાંથી કોઈ એક દાણાને દબાવીને અનુભવતા પાત્રમાં રહેલા બધાં જ દાણા પાકી ગયા છે એવો નિર્ણય થઈ શકે છે તેમ,
જગતના એક ક્ષણિકપણાનો અનુભવ કરીને આખા જગતના ક્ષણિકપણાનો બોધ થઈ શકે છે.
રાજા ઋષભદેવને એક નીલાંજના નામની નૃત્યાંગનાનું મરણ થતાં સંપૂર્ણ સ્વાર્થી જગતના ક્ષણિકપણાનો બોધ થયો હતો. સંપૂર્ણ જગતના ક્ષણિકપણાનો બોધ થવા માટે જગતમાં રહેતા સમસ્ત જીવોના મરણ દેખવા જરૂરી નથી.
જો તમે કોઈ વ્યક્તિ સાથે સારી રીતે વર્તન કરો, તેમ છતાં તે વ્યક્તિ તમારી સાથે સારી રીતે વર્તન ન કરે તો એમ જ વિચાર કરવો આ જ જગતનું સ્વરૂપ છે. અજ્ઞાની જગત સ્વભાવથી જ સ્વાર્થી છે. જગતના જે ક્ષણિકપણાનો મને બોધ થયો છે, તેનું સ્વરૂપ પણ ક્ષણિક જ છે, કારણ કે તે વ્યક્તિ, વસ્તુ કે ઘટના જગતનો જ એક હિસ્સો છે. શાનીમાં આખા જગતના સ્વરૂપને પાસપોર્ટ અને વિઝા વિના દેખવાની કળા હોય છે.