________________
[૪]
ગાથાર્થ –જે પુરુષ આત્માને અબદ્ધસ્કૃષ્ટ, અનન્ય, અવિશેષ (તથા ઉપલક્ષણથી નિયત અને અસંયુક્ત) દેખે છે તે સર્વ જિનશાસનને દેખે છે,–કે જે જિનશાસન બાહ્ય દ્રવ્યશ્રુત તેમ જ અત્યંતર જ્ઞાનરૂપ ભાવકૃતવાળું છે. દર્શન, વળી નિત્ય જ્ઞાન ને ચારિત્ર સાધુ સેવવાં, પણ એ ત્રણે આત્મા જ કેવળ જાણ નિશ્ચયદષ્ટિમાં. ૧૬.
ગાથાર્થ –સાધુ પુરુષે દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર સદા સેવવાયોગ્ય છે; વળી તે ત્રણેને નિશ્ચયનયથી એક આત્મા જ જાણો.
(૨) શ્રી સમયસારજીની ૪૭ શક્તિ ૧ઃ જીવત્વશક્તિ –આત્મદ્રવ્યને કારણભૂત એવા ચૈતન્યમાત્ર ભાવનું ધારણ જેનું લક્ષણ અર્થાત્ સ્વરૂપ છે એવી જીવત્વશક્તિ. આત્મદ્રવ્યને કારણભૂત એવા ચૈતન્યમાત્રભાવરૂપી ભાવપ્રાણનું ધારણ કરવું જેનું લક્ષણ છે એવી જીવત્વ નામની શક્તિ જ્ઞાનમાત્ર ભાવમાં–આત્મામાં—ઊછળે છે)
૨: ચિતિશક્તિ –અજડત્વસ્વરૂપ ચિતિશક્તિ. (અજડત્વ અર્થાત્ ચેતનત્વ જેનું સ્વરૂપ છે એવી ચિતિશક્તિ)
૩: દૃશિશક્તિ –અનાકાર ઉપયોંગમયી દૃશિશક્તિ. જેમાં શેયરૂપ આકાર અર્થાત્ વિશેષ નથી એવા દર્શનોપયોગમયી સત્તામાત્ર પદાર્થમાં ઉપયુક્ત થવામયી–દશિશક્તિ અર્થાત્ દર્શનક્રિયારૂપ શક્તિ.)
૪: જ્ઞાનશક્તિ –સાકાર ઉપયોગમયી જ્ઞાનશક્તિ. (જે શેય પદાર્થોના વિશેષરૂપ આકારોમાં ઉપયુક્ત થાય છે એવી જ્ઞાનોપયોગમયી જ્ઞાનશક્તિ.)
૫ સુખશક્તિ –અનાકુળતા જેનું લક્ષણ અર્થાત્ સ્વરૂપ છે એવી સુખશક્તિ.
૬ : વીર્યશક્તિ –સ્વરૂપની –આત્મસ્વરૂપની) રચનાના સામર્થ્યરૂપ વીર્યશક્તિ.
