________________
[૧૪] - ૧૯: અનિત્યનય –આત્મદ્રવ્ય અનિત્યનયે, રામ-રાવણની માફક, અનવસ્થાયી છે (અર્થાત્ આત્મા અનિત્યનયે અનિત્ય છે, જેમ નટે ધારણ કરેલા રામ-રાવણરૂપ સ્વાંગ અનિત્ય છે તેમ).
૨૦ઃ સર્વગતનય –આત્મદ્રવ્ય સર્વગતનયે, ખુલ્લી રાખેલી આંખની માફક, સર્વવર્તી (બધામાં વ્યાપનારું) છે. "
૨૧: અસર્વગતનય –આત્મદ્રવ્ય અસર્વગતનયે, મીંચેલી આંખની માફક, આત્મવર્તી પોતામાં રહેનારું) છે.
૨૨: શૂન્યનય –આત્મદ્રવ્ય શૂન્યનયે, શૂન્ય ખાલી) ઘરની માફક, એકલું (અમિલિત) ભાસે છે.
* ૨૩ઃ અશ્વનય –આત્મદ્રવ્ય અશૂન્યનયે, લોકોથી ભરેલા વહાણની માફક મિલિત ભાસે છે. - ૨૪: જ્ઞાનશેય–અદ્વૈતનય –આત્મદ્રવ્ય જ્ઞાનશેય-અદ્વૈતનયે (જ્ઞાન અને શેયના અતિરૂપ નય), મોટા ઇંધનસમૂહરૂપે પરિણત અગ્નિની માફક, એક છે.
૨૫: જ્ઞાનયતનય –આત્મદ્રવ્ય જ્ઞાનશેયદ્વૈતનય, પરનાં પ્રતિબિંબોથી સંપૂક્ત દર્પણની માફક, અનેક છે (અર્થાત્ આત્મા જ્ઞાન અને શેયના તરૂપ નયે અનેક છે, જેમ પર પ્રતિબિંબોના સંગવાળો અરીસો અનેકરૂપ છે તેમ). - - * ૨૬ : નિયતિનય –આત્મદ્રવ્ય નિયતિનયે નિયત સ્વભાવે ભાસે છે, જેને ઉષ્ણતા નિયમિત નિયત) હોય છે એવા અગ્નિની માફક. (આત્મા નિયતિનયે નિયતસ્વભાવવાળો ભાસે છે, જેમ અગ્નિને ઉષ્ણતાનો નિયમ હોવાથી અગ્નિ નિયત સ્વભાવવાળો ભાસે છે તેમ]
: - ર૭ઃ અનિયતિનય –આત્મદ્રવ્ય અનિયતિનયે અનિયત સ્વભાવે ભાસે છે, જેને ઉષ્ણતા નિયતિથી નિયમ વડે) નિયમિત નથી એવા પાણીની માફક. આત્મા અનિયતિનયે અનિયત સ્વભાવવાળો ભાસે છે, જેમ પાણીને (અગ્નિના નિમિત્તે થતી) ઉષ્ણતા અનિયત હોવાથી પાણી અનિયતસ્વભાવવાળું ભાસે છે તેમ.]
