________________
૨૨૦.
મોક્ષમાળા-વિવેચન નિંદકે જેનને સમજી શક્તા નથી. પિતાનું સાચું એમ મમત્વ કરે તે અધોગતિ પામે.
પછી થેલી બીજી વાતચીત થઈ ત્યારે મેળાપ વખત પૂરે થતાં કૃપાળુદેવે કહ્યું કે આપ પ્રસંગ મેળવી એ સત્ય તને વિચાર કરશે ? વિદ્વાને હા કહી. એમ એ તત્વ વિચારવાનું વચન લઈને કૃપાળુદેવ સહર્ષ ત્યાંથી જવા ઊભા થયા.
અનંત ભેદથી ભરેલા એ ભગવાનના અપક્ષપાતી અને તવમય વિચારે આ કાળની અપેક્ષાએ જેટલા મળી આવે તેટલા હેય ય ઉપાદેયરૂપે વિચારવાં.
એ નવતત્વને યથાર્થ જાણે તેને સમકિત થાય. અને જેને સમકિત થાય તે કાળે કરીને કેવળજ્ઞાન પામે. કેવળજ્ઞાન થાય ત્યારે અનંત ચતુષ્ટય એટલે અનંતજ્ઞાન, અનંતદર્શન, અનંતસુખ અને અનંતવીર્ય અવશ્ય પ્રગટે, પછી મેક્ષ પામે એમ ભગવાનને કહેલા વચનેને જે યથાર્થ જાણે છે તે ભગવાન થાય છે. એ હું સત્ય વાત કહું છું એમ કૃપાળુદેવ કહે છે. નવતત્વ જાણવાને હેતુ મેક્ષ પામવાને છે. નવતત્વનામચકને નિર્દેશ કરી કહે છે કે એમ નવતત્વના નામ ચકરૂપે મૂકવામાં પણ ખાસ કરીને મોક્ષની નિકટતાનું સૂચન કરેલું હોય એમ જણાય છે. મેક્ષમાળાની મૂળ પહેલી આવૃત્તિમાં આ ચક્રમાં જીવ અને મેક્ષ વચ્ચે લીટી પણ નથી. આત્મજ્ઞાન થયા પછી મેક્ષની અત્યંત નિકટતા થાય છે તે હવે કહે છે.
