________________
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૧૩૫ વિક્ષેપ થયે હોય તે મટી જાય. પાપ વ્યાપાર – જેથી પાપ થાય એવી પ્રવૃત્તિ – ચૂલે સળગાવો વગેરે કરવાની ઉતાવળ ન કરતાં પ્રથમ રાત્રિ સંબંધી પ્રતિક્રમણ કરવું. પાપ થાય એવાં કામ કરવાના ભાવ દૂર કરવા અને થયેલા દોષનું પ્રતિક્રમણ કરવું.
ભગવાનની ઉપાસના એટલે ભગવાન પાસે બેસવું. સદ્ગુરુ હોય તે સેવા કરવી. ભગવાનની સેવા-પૂજા કરવી. પછી સ્તુતિ કરવી. તેમજ સ્વાધ્યાયથી મનને ઉજજવલ– નિર્મળ કરવું. સારા વિચાર – ભાવના કરે તેવું મનને કરવું. 'ઉપાસના પછી સ્વાધ્યાય શા માટે ? ઉપાસનાથી મન ‘શાંત કરે તે સ્વાધ્યાય થાય.
પછી સંસારના કામ કરવાં પડે તે કેવી રીતે કરે ? તે કે વિનયપૂર્વક અને આત્મહિતને લક્ષ ન ચુકાય એ રીતે કરે. પહેલાં પાપની વૃત્તિ રેકવી એમ કહ્યું, પછી પ્રવર્તવું પડે તે યત્નાથી કરવા કહ્યું.
બપોરે શું કરે? પિતે ભેજના પિતાને માટે કર્યું હોય તેમાંથી સત્પાત્રે દાન આપવાની પરમ આતુરતા રાખે. ખાવાનું થયું કે તરત ખાઈ ન લે. વચ્ચે દાન દેવાની ઉત્તમ ભાવના રાખે. સત્પાત્ર મુનિ વગેરેને યથોચિતજેવી ઘટે તેવી વિધિથી ભક્તિપૂર્વક પથ્ય શુદ્ધ આહાર આપે.
પિતાના આહાર વિહાર વગેરે નિયમિત રાખે. અનિયમિત હોય તે તબિયત બગડે. નિયમથી કામ કરે તે પાર આવે, નહીં તે કામનું ઠેકાણું જ ન પડે. કામ અવ્યવસ્થિત થાય તે નવરાશ જ મળે નહીં.