________________
. સમાજના નાના કરાર
મોક્ષમાળા-વિવેચન
૧૦૯ સમારવું =સમું કરવું. તત્વ અથવા કેવળજ્ઞાનને લેભા રાખીને કાંતા, કનક વગેરેને મેહ તથા લેભ છોડે. એમ સમારે એટલે જાતિ પલટાવી નાખે.
મેક્ષમાળા મુખ્ય કરીને શ્રાવકોને માટે છે. દ્વાદશ વ્રત એટલે બાર વ્રત અને દીનતા એટલે નિરભિમાનપણું ઘારણ કરીને સ્વરૂપને વિચાર કરી સાત્વિક-નિર્મળ થાઉં. તામસી વૃત્તિમાં પાંચે પાપ હોય છે. પાપ ન કરે છતાં મુંજશેખમાં રહે તે રાજસી વૃત્તિ છે. તપ, વ્રત વગેરે સારાં કામ કરે તે સાત્વિક વૃત્તિ છે. તામસી, રાજસી વૃત્તિ છોડીને સાત્વિક થાઉં, એટલું જ નહીં પણ સ્વરૂપને વિચાર કરનાર સમકિતી થાઉં. | નેમ = નિયમ. ક્ષેમક= સુખ કરનાર, રક્ષા કરનાર. આવે મારે નિયમ કે જે સુખ કરનાર અને ભવેને હરનાર છે તે મારા અંતઃકરણમાં અખંડ એટલે ખંડિત થયા વિના કાયમ રહે અથવા હે ભવહારી ભગવાન ! મારે આ સુખ અને રક્ષા કરનાર નિયમ સદા અખંડ રહે.
(૨) એકલા વ્રતથી સંતોષ ન માનું, પણ તે ત્રિશલાના તનય એટલે પુત્ર ભગવાન મહાવીરે જે જે
સ્વરૂપની વિચારણા કહી છે, તે મારા મનમાં ચિંતવી જ્ઞાન, વિવેક અને વિચાર વઘારું, અને હંમેશા નવ તત્ત્વની શોઘ કરી ઉત્તમ બોધ એટલે જ્ઞાની પુરુષનાં વચનેને અનેક પ્રકારે ઉચ્ચારું – ભક્તિ કરું
૧. જ્ઞાન વઘારું = જ્ઞાનાવરણીયને ક્ષપશમ થાય, શાસ્ત્રજ્ઞાન વધે, આત્મજ્ઞાન નિર્મળ થાય તેમ કરું.
