Studies In Sanskrit Sahitya Shastra

SR No.: 007023
Original Sutra Author: N/A
Author: V M Kulkarni
Publisher: B L Institute of Indology
Publication Year: 1983
Total Pages: 216
Language: English
Classification: Book_English
File Size: 22 MB

Page 144

Studies in
(6) Fr. 47 (a) The text of this fragment is, on the whole, quite intelligible. This fragment may, however, be read with profit along with KLV (pp. 57-59). A few _expressions and lines of this Fr, however, need correction :
132
12 : शब्दाभिव्यक्ति XX X should be read as शब्दाभिव्यक्तिवादिनं प्रति अन्यतरसिद्ध 1 3 should be read as साचयितुमिष्टो यो धर्मस्तदनुगमने यः सदृशः पक्षः स सपक्षः । तत्र च यः सन् स हेतुरित्यर्थः ।
15 सामान्यमिह संवृतिसद्धि नाभिप्रेतम् this line should be corrected in the light of सामान्यमिह संवृतिबुद्धिरभिप्रेता " ।
10
1. 8 should be read as त च दर्शवितुमाह-इति द्ववेकानुगतिव्यावृत्ती लक्ष्म-साधुता | V.25 इति सा पूर्वोक्तया भङ्गया" x [
.
(7) Fr. 50. (a ) ll 2-3 : This passage is easy to restore with the help of the following passage from KLV :
'सो अज्ञानो दोष:' इति । असिद्धत्वमित्यर्थः । ततो हि साध्यस्य ज्ञानं नास्ति । इमे दोषाः इति । इत्थमेव समासो युक्तः । ये पुनरज्ञानं च संशयज्ञानं च विपर्ययश्चेति समस्य तान् कुर्वन्तीत्यज्ञान संशयज्ञान विपर्ययकृत इति व्याचक्षते तेषामज्ञानस्य ज्ञानप्रागभावस्यानुत्पाद्यमानत्वात् तत्करणविरोधः 12 |
( 8 ) Fr. 50 (a) 16: The following passage from KLV 12 throws some light on this line :
ननृपमानमेवास्त्विति । उपमाने खलु विम्बप्रतिबिम्बोपन्यासो दृष्टः । चन्द्र व मुखपत्र मुखस्य विम्वता, चन्द्रस्य तु तत्प्रतिविम्वत्वम् । दृष्टान्तेऽपि च "तनुरिय' क्व विलोचनहारिणी "त्यादी विम्बप्रतिविम्वभावो विद्यते तत् कथमुपमायामन्तर्भावोऽस्य न स्यादित्यर्थः ।
(9) Fr. 50 (a) 17 The following line from KLV14 should help us in restoring this line :
उपमानोपमेयभावविवक्षा साम्यमिवादिप्रयोगश्च... |
When restored it would read साम्यमिवादिप्रयोगश्च । 'तदृष्टान्ते नास्ति' इति नोपमायामन्तर्भावो Sस्याशङ्कनीयः ।
(10) Fr. 50 (a) 18 : The following passage from KLVI throws some light on this line : न चैवंविधं लक्षणं "तनुरिय व विलोचनहारिणी" इत्यादी दृष्टान्ते विद्यते । तनुतापसयोर्यथाक्रम' नवमालिकाकुशगुणाभ्यां सहोपमानोपमेयभावस्याशाब्दत्वात् ।
"तनुरियं.......
The line "aft......" forms a quarter of a stanza; possibly the stanza occurs in the poem HayagrIyavadha, now lost 16
8. Vide KLV p. 57 1. 18.
9. Vide KLV p. 57 II. 21-22.
10. Vide KLV p. 57 1. 22 12. Vide p. 70 11. 4-7. 13. Vide p. 70118-11. 14. Vide p. 71 1. 1.
15. F70 11. 18-19.
16. This surmise is based on the context supplied by KLV (p. 78 11.5-13) : On a festive occasion Hayagriva sends his son to bring Narakasura with him. He goes to his capital but learns from the subjects of Narakasura's death at Krina's hands, and his daughter's departure to forest on account of her bereavement. He then proceeds to meet her in the forest with a view to offering condolences to her; seeing her practising austerities he is struck with love and points out the great disparity between her tender youthful body fit for love's joy and her hard penance.
11. vide KLV p. 58 II. 23–24.