SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 555
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ 1110 artha-prakaraṇaucityā"di-saha-kṛtau yat pratyāyayati tat pratīyamānam. yathā, visam bhunkṣva, mă ca asya gṛhe bhunkthāḥ, ity ukte varam visam bhakṣitam, na punar asya gṛhe bhuktam iti pratiyate. artha-śabdopāyād, upasarjanīkṛta-svártho vākyárthávagater anantaram anunādarūpam pratiśabda-rūpam vā abhivyañjayati tad dhvani rūpam. tac ca na sārvatrikam. tatha hi; yatha nivṛtte abhighāte kasyacid eva kāmsyā"der dravyasya anunādo jāyate, kasyacid eva kandarādeḥ pratiśabdaḥ. yathā kasyacid eva vākyasya pratīyamāna-abhidhiyamāna-väkyártha-pratiter anantaram dhvanir upalabhyate iti. - 'nimișati eṣā' ity ukte akşor nimeṣo' bhidhiyate, devi na bhavati iti pratīyate. rūpátiśayaś ca dhvanati. atha eṣām prayogaḥ, tatra abhidhīyamānam caturdha-vidhirupam, niṣedha-rūpam, vidhi-niṣedha-rupam a-vidhi-niṣedha-rupam ca. After giving illustrations. Bhoja once again says something further concerning 'dhvani' (pp. 248; Śr. Pra., pp. 248, 249 etc.) : "pratīyamānā'bhidhīyamāna-vākyárthānām ānantyād dhvanirupam apy aneka prakāram eva. dhvanis' ca dvidhā; artha-dhvaniḥ śabda-dhvaniś ca. tayor artha-dhvanir anunādadhvanirupaḥ pratiśabda-dhvanirūpas' ca. ....kāmsya-dhvanirupeņa anunādo dhvanim pratipadayan anunāda-dhvanivyapadeśam āsādayati iti. yaḥ punar abhidhīyamāna-vākyárthat pṛthag bhūta iva guhā"di-pratiśabdā' nurupam arthántaram pratyāyayan pratidhvanati sa pratiśabdadhvaniḥ SAHṚDAYĀLOKA evam sabda-dhvanir api dvidhā eva." (pp. 250, ibid). After illustrating all these varieties, Bhoja concludes (pp. 251, ibid): "evam anye'pi mahākavi-prayogeṣu dhvani-viseṣā gaveṣaṇīyā iti; yad uktam-, "tātparyam eva vacasi dhvanir eva kāvya" ity ādi. Here, Bhoja repeats the verses, quoted above, which he read at the end of Ch. VI. Śr. Pra. (Vol. I) -such as: Jain Education International "yad avakram vacaḥ śāstre loke ca, vaca eva tat.... yathā surabhi-vaiśākhau madhu-mādhava-samjñayā...” iti. ..... For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org
SR No.006909
Book TitleSahrdayaloka Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorTapasvi Nandi
PublisherL D Indology Ahmedabad
Publication Year2005
Total Pages642
LanguageEnglish
ClassificationBook_English
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy