________________
(૧૨૦૫૦૧૨૦) સમસ્ત પદ્મો થાય છે. હવે ગૌતમસ્વામી પ્રભુને આ પ્રમાણે પૂછે છે કે તે મેળઢેળ અંતે ! વં યુ૨૬-૧૬મ, ર' હે ભદન્ત ! તમે આને પદ્મ ઇ . આ નામથી શા કારણથી કહેા છે ? એના જવાખમાં પ્રભુ કહે છે-“નોયમા ! વધુમદ્ભુળ તથ ર્ તેણે દ્દેિ વવે उप्पलाई जाव सय सहस्सपत्ताई परमहहप्पभाई पउमदहवण्णाभाई सिरीअ इत्थ देवी महिद्धिया जाव लिओ मईया परिवसइ, से एएणट्टेणं जाव अदुत्तरं च णं गोयमा ! पउमद्दहस्स सासए ગામઃને વાત્તે ન ચાર્ળાસન' હે ગૌતમ! પદ્મદમાં ઠેક-ઠેકાણે અનેક કમળે છે ચાવત્ શત સહસ્ર પાંદડાવાળા પદ્મો છે. અહીંયા યાવત પદી કુમુદ, સુભગ, સૌગધિક, પુંડરીક, મહાપુ ડરીક, શતપત્ર અને સહસ્રપત્ર એ સ` કમળનું ગ્રહણ થયું છે. એ સર્વે ઉત્પલા પદ્મદ જેવા આયત ચતુરસ આકારવાળા છે. એથી તે પદ્મહદમાં વનસ્પતિકાયિક કમળા પણ-કે જે પદ્મહદના આકારવાળા છે-અનેક છે. પરંતુ એ સ` પદ્મો અશાશ્વત છે. તેમજ પૂર્વોક્ત પ્રમાણવાળા જે કમળા પદ્મો છે તેએ શાશ્વત છે અને પૃથ્વીકાયિક છે. આ પ્રમાણે સૂચિત કરવામાં આવેલ છે. એ પદ્મો પદ્મદના વ જેવા પ્રતિભાસિત હોય છે. આ પ્રમાણે પદ્મદના આકારવાળા અને પદ્મદના વણુ જેવા પ્રતિભાસવાળા પદ્મોને પદ્મદ કહેવામાં આવેલ છે. એટલા માટે એમના સદ્ભાવથી એ જલાશયને પણ પદ્મદ કહેવામાં આવેલ છે. એ બન્નેનુ‘પદ્મ' એવુ' જે નામ રાખવામાં આવેલ છે તે અનાદ્ધિ કાળથી ચાલતુ આવી રહ્યું છે. એથી ઈતરેતરાશ્રય દોષ પણ એએ બન્નેમાં નથી. પાવિ પદ્મને લીધે પણ આ જલાશયની પદ્મદ એ નામની પ્રવૃત્તિ થઇ છે. એ વાતને સમજાવવા માટે સૂત્રકાર પ્રકારાન્તરથી નામકરણનું કથન કરે છે તેએ શ્રી કહે છે કે એ પદ્મહદમાં શ્રી દેવી રહે છે અને તે કમળમાં નિવાસ કરે છે. એથી શ્રી નિવાસ ચેાગ્ય પદ્મનુ આશ્રયભૂત હાવાથી એ જલાશયનું નામ પદ્મદ છે. શાકપાર્થિવની જેમ અહીં માધ્યમપદ લેાપી તત્પુરુષ સમાસ થયેલ છે. એ શ્રી દેવી મહદ્ધિક છે યાવત્ એની ઉમર એક પત્યેાપમ જેટલી છે. અહી' યાવત્ પથી-‘મહાદ્યુતિષ્ઠા, મહાવત્ઝા, માયા, માસૌલ્યા:, માનુમાવા' એ પઢા ગ્રહણ થયા છે. એ પદોની વ્યાખ્યા અષ્ટમ સૂત્રસ્થ જે વિજય દ્વારના દેવાના વર્ણનાધિકાર છે ત્યાંથી જાણી લેવું જોઇએ, ત્યાં જે એ પદો પ્રયુક્ત થયા તેમને લિગ વ્યત્યયથી અહી શ્રી દેવીના કારણે નિર્દિષ્ટ કરી લેવા જોઇએ. આ પ્રમાણે પદ્મદના નામ સ’બધી કારણેા સ્પષ્ટ કરીને સૂત્રકાર હવે એ પ્રકટ કરે છે કે આનુ જે આ પ્રમાણે નામ છે તે અનાદિ નિધન છે. કેમકે એવુ' જ નામ એનુ ભૂતકાળમાં પણુ હતુ. એવું જ નામ એનું વમાનકાળમાં છે અને એવું જ એનુ નામ ભવિષ્યત કાળમાં પણ રહેશે જ આના ભૂતકાળ એવા ન તે કે જેમાં એ નામ આસ્તિત્વ ન હતું. આના વમાનકાળ પણ એવેા નથી કે જેમાં એ નામનું અસ્તિત્વ ન હોય, અને આના ભવિષ્યત કાળ પણ આવા થશે નહિ કે જેમાં આનુ એ નામ અસ્તિત્વ ન ધરાવતું હોય. તાપ આ પ્રમાણે છે કે આનું આ પ્રમાણેનુ નામ હતું. આપ્રમાણે નામ અત્યારે પણ છે અને ભવિષ્યત કાળમાં પણ એવું જ નામ રહેશે. આ પ્રમાણે ત્રિકાલમાં એનુ અસ્તિત્વખ્યાપન કરવાથી એ નામ એનુ' અનિમિત્તક છે આમ પ્રકટ કર વામાં આવેલ છે. ૫ ૩ ૫
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
૧૦