________________
(ચમા !) હે ગૌતમ! (ફુલાઇgrH #qસ Gિ) ઈશાન કલ્પના ઉપર (તા. હિં સરિવિસિં) સમાન દિશાઓ અને સમાન વિદિશાઓમાં (વહૂરું વોચાડું) ઘણું ચાજન (નવ) યાવત્ (દુજો કચોરીબો) ઘણા કડા કાડી જન (જં) ઊપર (ટૂ કgફત્ત) દૂર જઈને (gavi) અહિં (મારે બે 9 gur) માહેન્દ્ર નામક ક૫ કહ્યો છે (Tણ પાપ) પૂર્વ-પશ્ચિમમાં લાંબા (ાવ પર્વ નવ ગુમારે) યાવત્ સનકુમારના સમાન (નવ) વિશેષતા આ છે (ગ વિમળાવાસસરસા) આઠ લાખ વિમાન (કિં. સવા સાથે) અવતંસક જેવા ઇશાન કપમાં (નવરં મણે રૂચ નહિં વહિંસા) વિશેષતા એ છે કે અહિં મધ્યમાં મહેન્દ્રાવતુંસક છે (ઉં) આ પ્રકારે (દા) જેવા (કુમાર/vi) સનકુમાર (રેવાશં) દેવેના (વિરાંતિ) યાવત્ વિચરે છે (Éિર રૂજ્ય વિરે રેવા પરિવરફ) અહિં માહેન્દ્ર નામના દેવેન્દ્રના દેવ રાજા નિવાસ કરે છે (ચાંવાવથધરે) રજ રહિત અમ્બરના સમાન વસ્ત્રોના ધારક (ર્ષ) તેમજ (Gહી સબંઘુમાર) સનકુમારના સમાન લાવ વિ૬) યાવત્ વિચરે છે (નવ) વિશેષ (અખું વિમળાવાસનaggro) આઠ લાખ વિમાનોના (જીણું સારી લાચર વસાહતi) ચાર સીતેર હજાર અર્થાત્ બે લાખ એંસી હજાર આત્મરક્ષક દેવના (Ta વિ૬) યાવત્ વિચરે છે કે ૨૬ છે
ટીકાઈહવે પર્યાપ્ત તથા અપર્યાપ્ત ઈશાન આદિ દેના સ્થાન આદિની
પ્રરૂપણ કરાય છે
* શ્રી ગૌતમસ્વામીએ પ્રશ્ન કર્યો કે-ભગવદ્ પર્યાપ્ત અને પર્યાપ્ત ઈશાન દેના સ્થાન ક્યાં કહેલા છે ? આને સ્પષ્ટ કરવાને માટે પ્રકારાન્તરથી પ્રશ્ન કરે છે–હે ભગવન ઇશાનક દેવ કયાં નિવાસ કરે છે?
શ્રી ભગવાને ઉત્તર આપ્ય–હે ગૌતમ ! જમ્બુદ્વીપ નામક દ્વીપમાં મેરૂ પર્વતથી ઉત્તર દિશામાં આ પહેલી રત્નપ્રભા પૃથ્વીના રમણીય સમતલ ભૂમિભાગ થી ઊયર, ચન્દ્રમા, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા નામક જ્યોતિષ્ક વિમાનથી ઘણું સે એજન, ઘણું લાખ જન, ઘણા કોડ જન એટલે કે ડાકડી
જન ઉપર દૂર જઈને ઇશાન નામને બીજે ક૯૫ કહેલો છે. તે ઈશાન કલ્પ પૂર્વ પશ્ચિમમાં લાંબો તથા ઉત્તર અને દક્ષિણમાં વિસ્તીર્ણ છે તેનું વર્ણન સૌધર્મ કલપના સમાનજ સમજી લેવું જોઈએ. તે અર્ધચન્દ્રના આકારે છે, દીપ્તિની
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
૨૯ ૦
