________________
શ્રી ભગવાનને ઉત્તર આપે–ત્રીન્દ્રિય જીવોની પ્રરૂપણા અનેક પ્રકારની છે. તે આ પ્રકારે છે
પયિક હિણિક, કુંથુ, પિપીલિકા, ઉસક, ઉદ્વેહી, ઉત્કલિકા. ઉત્પાદ ઉત્પટ, તૃણાહાર, કાષ્ઠાહાર, માલુક. પન્નાહાર, તૃણવૃત્તિક, પત્રવૃત્તિક, પુષ્પ વૃત્તિક, ફલન્તિક, બીજવૃત્તિક, તેવુરણમિજિક, ત્રપુષમિજિક, કર્યાસાસ્થિ મિજિક, હિલ્લીક, ઝિલ્લિક, કિંગિર, કિગીરીટ, બાહક. સુભગ સૌવસ્તિક, શુકવૃન્ત, ઇન્દ્રકાયિક, ઈન્દ્રગેપ (એક લાલ રંગને કીડો) તુરતુંબક, કુસ્થલ વાહક જં, હાલાહલ, પિશુક. શતપાદિકા, મય, અને હસ્તિસેડ,
આ ત્રીન્દ્રિય અને દેશ વિશેષથી અને લેકવ્યવહારથી સમજવા જોઈએ આના સિવાય બીજા જે આ પ્રકારના જીવો છે. તે બધાને ત્રીન્દ્રિય સમજવા જોઈએ.
આ ત્રીન્દ્રિય જીવ બધાજ સંમૂર્ણિમ અને નપુંસક હોય છે. કારણ કે પહેલા કહેવામાં આવ્યું છે કે બધાજ સંમૂર્ણિમ જી નપુંસક હોય છે. આ ત્રીન્દ્રિય જીવ બે પ્રકારના છે પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત આ પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત શ્રીન્દ્રિય જીવોના આઠ લાખ જાતિ કુલ કેટિને નિ પ્રવાહ હોય છે અર્થાત આઠ લાખ જાતિ કુલ કેટી છે. એમ તીર્થકરેએ કહ્યું છે.
હવે પ્રસ્તુતને ઉપસંહાર કરે છે આ ત્રિઈન્દ્રિય સંસાર સમાપન જીવો ની પ્રજ્ઞાપના થઈ. એ સૂ. ૨૬ !
શબ્દાર્થ—( જિં તેં રિંદિર હિંસા સમવનલીલqUવળા) ચતુરિન્દ્રિયસંસાર સમાપન્ન જીવોની પ્રજ્ઞાપના શું છે? (જિસિસવાનીYOUવUTT) ચતુરિન્દ્રિય સંસાર સમાપન્ન જીવની પ્રજ્ઞાપના (ગળે વિઠ્ઠા પત્તા) અનેક પ્રકારની કહી છે (તં નET) તે આ રીતે
(બંધિચ) અંધિક (ત્તિય) પત્રિકા (ઝિય) માંખી (મસા) મચ્છર (૩) કીડા (ત વય) અને પતંગીયા (ઠંડુ) કંકુણ ( ) કુકડા (૩ ) કુકકુમ (નંદાચ) નંદ્યાવર્ત (સિરિ) શૃંગીરડ
(ક્રિષ્ણુ પુરા) કૃષ્ણ પક્ષ (નીરુવા) નીલપક્ષ (દિયપfa) લેખિત પક્ષ (દાર્જિવિદ્યા) પીતા પક્ષ (રિઝવા) શ્વેત પક્ષ (નિત્તાવા) ચિત્ર પક્ષ (વિનિત્તા ) વિચિત્ર પક્ષ (ગોદંગઢિચા) હાંજલિક (કસ્ટવરિયા) જલચારિક (મીરાં) ગંભીર (નળિયા) નીનિકા (તન્તવા) તખ્તવ (ઝિરો) અચ્છિરોડ ( રેહા) અક્ષિધ (સા ) સારંગ (નર) નપુર (હોસ્ટ) દેલા (મમર) ભમરે (અરિસ્ટી) ભરિલી (ના) જરૂલા (તો) તેટ્ટ (વિંઝુવા) વિંછી (ત્તિવિંદ) પત્ર વૃશ્ચિક (છાવિષ્ણુયા) છાણ વૃશ્ચિક (નવિષ્ણુરા) જલ વૃશ્ચિક (fire) પ્રિયંગાલ (1) કનક (રોમેર શીદા) છાણને કીડા સૂ. ૨૭
ટીકાથ–આ અધિક વિગેરે ચતુરિન્દ્રિ જીને દેશવિશેષ કરીને તથા
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
૧ ૨૦
