________________
:
શો
દેશો મુન્નો રેશઃ શીત કેશજીનઃ ફેશા નિયામેશા ક્ષાઃ૪' પેાતાના સર્વાશથી ક શ અનેક દેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેામાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રક્ષ સ્પવાળા હાય છે, આ ભંગના બીજા પદમાં ચાથા પદમાં છઠ્ઠા અને સાતમાં પદમાં બહુવચન અને બાકીના પદોમાં એકવચનને પ્રયાગ કરીને આ ચેથા ભગ થયેા છે. ૪ આ રીતે ત્રીજી ચતુગી કહીને હવે ચેાથી ચતુંગીના ભગા બતાવવામાં આવે છે. ‘ય: વાઃ ફેશાનુસાઃ દેશઃ જીજુદો ફેશઃ શીતા: વેશા ઝળા: તે ત્રાપો વેશો સ' સર્વાશથી કશ અનેક દેશેમાં ગુરૂ એક દેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત અનેક દેશેમાં ઉષ્ણ એક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્ધા વાળે હાય છે. આ ચાથી ચતુર્ભ`ગીના પહેલા ભંગમા ખીજા ચેાથા અને પાંચમાં પત્રમાં બહુવચન અને બાકીના પદોમાં એકવચનના પ્રયાગ કરીને આ પહેલેા ભ'ગ કહ્યો છે. એ રીતે આ ચેાથી ચતુગીના પહેલા ભાગ છે. । અથવા તે देशाः गुरुकाः देशो लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशः स्निग्धो देशाः રક્ષણ ર્' પેાતાના સર્વાશથી તે કશ અનેક દેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશે!માં શીત અનેક દેશેામાં ઉષ્ણ એકદેશમા સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ સ્પર્શીવાળા હોય છે. આ ભંગના બીજા ચેાથા પાંચમાં અને સાતમા પદોમાં મહુવચન અને ખાકીના પમાં એકવચનના પ્રયાગ થયા છે એ રીતે આ ચેાથી ચતુભ'ગીના ખીજો ભાગ છે. ર અથવા તે સાઃ ફેશાઃ गुरुकाः देशो लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशाः स्निग्धाः देशो रूक्षः ३ ' પેાતાના સર્વાશથી તે કશ અનેક દેશોમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેમાં શીત અનેક દેશેમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પ વાળા હાય છે. આ ભગના બીજા ચેાથા પાંચમાં અને છઠ્ઠા પટ્ટમાં બહુવચનના પ્રત્યેાગ કર્યાં છે અને બાકીના પટ્ટામાં એકવચનના પ્રયાગ કર્યાં છે એ રીતે આ ચેાથી ચતુભ'ગીના ત્રીજો ભંગ છે ૩ અથવા તે ‘સ: દાઃ શાઃ સુવા દેશો પુરો વૈજ્ઞાઃ શીતા ફેશા ઉછળા: રેશા નિધ ફેશા માછ’ પેાતાના સર્વાં શથી કર્કશ અનેક દેશે!માં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત અનેક દેશામાં ઉષ્ણુ અનેક દેશેામાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળા ઢાય છે. આ ભંગના બીજા ચેાથા પાંચમાં છઠ્ઠા અને સાતમાં પદમાં મહુવચન અને ખાદીતા પહેલા અને ત્રીજા પદમાં એકવચનના પ્રત્યેાગ કરીને આ ચેાથા ભંગ કહેવામાં આવ્યા છે. એ રીતે આ ચાથી ચતુર્ભ ́ગીને ચેાથેા ભંગ છે. ચેાથી ચતુરંગી પુરી થઇ. ૪ આ ક્રમથી ગુરૂપદમાં બહુવચન અને લઘુપદમાં એકવચનના પ્રયોગ કરીને તથા શીત અને ઉષ્ણ સ્પર્શીમાં ફેરફાર કરીને એકપણા અને બહુપણાના પ્રયાગ કરીને તેમજ સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ પદમાં પણ એકવચન અને બહુવચનના પ્રયાગ કરીને ૧૬
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
३०७