Page Text
________________
तत्त्वार्थसूत्रे दृष्टिर्यस्याऽसौ सम्यग्मिथ्यादृष्टिः, मिध्यात्वपुद्गला एव ईषद् विशुद्धाः सम्यङूमिध्यात्वव्यपदेशभाजो भवन्ति । यदुदयवशात् - जिनप्रणीतं तत्र न सम्यक् श्रद्धते नापि निन्दति मतिदौर्बल्यवशात् - 'सम्यगसम्यग्या' इत्येकान्ततो निश्वयं न करोति तद्विशिष्टादृष्टिः सम्यग्मिथ्यादृष्टिः । असौ सास्वादनसम्यग्दृष्टेरपेक्षयSसंख्येयगुण निर्जरावान् भवति ३ तथा पुनः स एव सम्यक्त्वांशसद्भावाद् वर्द्धमान परिणामः सन् सर्वयामिध्यात्व मपनीय अविरतसम्यग्दृष्टिर्भवति न विरतः सावध व्यापारेभ्यो यः सोऽविरतः स चासौ सम्यग्दृष्टिश्चाऽविरतसम्यग्दृष्टिः, यः परममुनिमणीतां सावध योगविरतिं सिद्धिमासादपर्यारोहण सोपानभूता जानन्नपि पुद्गल ही किंचित् विशुद्ध होकर सम्यमिध्यात्व कहलाते हैं, जिनकी उदय होने पर जीव न तो जिनप्रणीत तत्व पर श्रद्धा करता है और न उनकी निन्दा करता है । उसकी मति इतनी दुर्बल हो जाती है कि वह सम्यक् - असम्यकू का विवेक नहीं कर पाता। ऐसी दृष्टि सम्यग्मिथ्यादृष्टि कहलाती है । सम्यग्मिथ्यादृष्टि जीव सास्वादनस पष्टि की अपेक्षा असंख्यातगुणी कर्मनिर्जरा करता है ।
(४) जो जीव मिथ्यात्वमोहनीय और अनन्तानुबंधी कषाय के क्षय उपशम अथवा क्षयोपशम होने पर मिथ्यात्व को सर्वथा हटा हटा कर शुद्ध तत्त्वश्रद्धान प्राप्त कर लेता है किन्तु सावयव्यापारों से तनिक भी विरत नहीं होता अर्थात् स्थूल हिंसा आदि का भी त्याग नहीं कर सकता, अव अविरत सम्यग्दृष्टि कहलाता है। अविरतसtureष्टि जीव सावद्ययोगविरति को मोक्ष - महल में प्रवेश करने के लिए सोपान के समान समझता हुआ भी अप्रत्यख्यान कषाय रूप
७२२
કિ'ચિત વિશુદ્ધ થઈને સમ્યક્ મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. જેના ઉદય થવાથી જીવ ન તા જીનપ્રણીત તત્વ પર શ્રદ્ધા કરે છે કે નથી તેની નિંદા કરતા. તેની બુદ્ધિ એટલી દુબ ળ થઈ જાય છે કે તે સમ્યક્-અસમ્યક્દ્ના વિવેક પણ કરી શકતા નથી. આવી િિષ્ટ સમ્યક મિથ્યાર્દષ્ટિ કહેવાય છે. સમ્યક્ મિથ્યાદૃષ્ટિ જીવ સાસ્વાદન સમ્પŁષ્ટિની અપેક્ષા અસખ્યાત ગણી કમાઁ નિજ રા કરે છે. (૪) જે જીવ મિથ્યાત્વ માહનીય અને અનંતાનુબંધી કષાયનેા ક્ષય ઉપશમ અથવા ક્ષયાપશમ થવાથી મિથ્યાત્વને સવ થા દૂર કરીને શુદ્ધ તશ્રદ્ધાન પ્રાપ્ત કરી લે છે. પરંતુ સાવદ્ય વ્યાપારાથી થાડા પણ વિત થતા નથી અર્થાત્ સ્થૂલ હિ'સા વગેરેના પણ ત્યાગ કરી શકતા નથી. તે અવિરત સમ્યક્ દૃષ્ટિ કહેવાય છે. અવિરત સમ્યક્દૃષ્ટિ જીવ સાવચેગવિરતિને મેક્ષ મહેલ માં પ્રવેશ કરવા માટેની સીડી માફ્ક સમઝતા થકો પણુ અપ્રત્યાખ્યાન કષાય
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર : ૨
| SR No. | 006386 |
| Book Title | Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 894 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 49 MB |