________________
૬૨
तत्त्वार्यसूत्रे
ज्ञानस्य १३ मनः पर्यवज्ञानस्य १४ केवलज्ञानस्य १५ एतेषां चैव भक्तिवहुमानानि ३० एतेषा चैव वर्णसंज्वलनता ४५ स एषोऽनत्याशातनाविनयः इति । २६ । मूलम् - परित्तविणयतवे पंचविहे, सामाइयश्वरित्तविणयाइ भेयओ ||२७||
j
छाया चारित्रचिनयतपः पञ्चविधः सामायिकचारित्रविनयादि भेदतः ॥ २७॥ तत्वार्थदीपिका - पूर्वे तावत् - सप्तविधेषु विनयतपःसु यथाक्रमं प्रथमं ज्ञानवितयतपः, द्वितीयं दर्शनविनयतपश्च सविशदं प्ररूपितम् सम्पति - क्रमप्राप्तं चारित्र विनयतपः प्ररूपयितुमाह- 'चरितविणयत बे पंचविहे' इत्यादि । चारित्रविनयतपः - अनेक जन्म सञ्चिताऽष्टविधकर्मचयसंरक्षयाऽयचरणं सर्वविरतिलक्षणं मनः पर्यवज्ञान की और (१५) केवलज्ञान की आशातना न करना (३०) इन पन्द्रह की भक्ति और बहुमान करना और (४५) इन पन्द्रह की वर्णसंज्वलनता अर्थात् विद्यमान गुणों का उत्कीर्त्तन करना यह पैंतालीस प्रकार का अनत्याशातना विनय है ||२६||
'चारित विणयतवे पंचविहे' इत्यादि
सूत्रार्थ - चारित्र विनय तप पांच प्रकार का है - सामायिक चारित्रविनय तप इत्यादि ॥२७॥
तत्त्वार्थदीपिका - सात प्रकार के विनयतपों में से क्रमश: पहले ज्ञान विनय तप का और दूसरे दर्शनविनयतप का निरूपण किया गया, अब क्रमागत चारित्रविनयतप की प्ररूपणा करते हैं
-
अनेक जन्मों में संचित आठ प्रकार के कर्मसमूह का क्षय करने જ્ઞાનની (૧૪) મનઃ પવજ્ઞાનની અને (૧૫) કેવળજ્ઞાનની આશાતના કરવી નહી. આ પંદરની ભક્તિ અને બહુમાન કરવા (૩૦) અને આ પંદરની વણ સંજવલનતા અર્થાત્ વિદ્યમાન ગુણેનુ' ઉત્કીર્ત્તન કરવુ. આ પિસ્તાળીશ પ્રકારના અનત્યાશાતના વિનય છે ૫ર(1
'चरितविणतवे पंचविद्दे' इत्यादि
સુત્રા —ચારિત્ર વિનય તપ પાંચ પ્રકારના છે—સામાયિક ચારિત્ર વિનય તપ ઈત્યાદિ ારા
તત્ત્વાર્થં દીપિકા-સાત પ્રકારના વિનયતપેામાંથી ક્રમશઃ પહેલા જ્ઞાનવિનય તપનું અને ખીજા દન વિનય તપનું' નિરૂપણ કરવામાં આવ્યુ, હવે ક્રમા ગત ચારિત્રવિનય તપની પ્રરૂપણા કરીએ છીએ
અનેક જન્માના સંચિત આઠે પ્રકારના કમ સમૂહને! ક્ષય કરવા માટે
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્ર : ૨
