________________
तत्वार्थसूत्रे २ चेति: अनायुक्तः १ अनाभोगवान, अनुपयुक्त इत्यर्थः तस्यादानता वस्त्रपात्रादिविषये ग्रहणताऽनायुक्ताऽऽदानता, तथाऽनाययुक्तस्यैव वस्त्रपात्रादिविषया प्रमार्जनताऽनायुक्तपमार्जनता १९ अनवकाइक्षा प्रत्ययिकी क्रिया द्विविधा, आत्मशरीरानवकाङ्क्षा प्रत्यया १ परशरीरानवकाङ्क्षा प्रत्यया २ चेति । य: खलु स्वशरीरापेक्षयाऽभावेन स्वशरीरस्या अविच्छेदनकारक कर्माणि नपुंसकत्वादि जनकानि करोति, तस्य क्रियाऽत्मशरीरानवकाङ्क्षा प्रत्यया भवति । यस्तु परशरीरस्य बलीवदेरगच्छेदनादिकाणि कर्माणि करोति, तस्य क्रिया परशरीरानवकाङ्क्षाप्रत्यया भवति २० प्रेमपत्ययिकी क्रिया द्विविधा, मायाप्रत्यया १ लोभमत्यया २ चेति २१ द्वेष पत्ययिकी, द्विविधा, क्रोधप्रत्यया १ मानमत्यया और अनायुक्तप्रमार्जनता। उपयोग लगाये विना-असावधानी से वस्त्रपात्र आदि को ग्रहण करना अनायुक्तादानता है और उपयोग शून्यतासे वस्त्र पात्र आदिका प्रमार्जन करना अनायुक्त प्रमार्जनता है।
(२०) अनवकांक्षाप्रत्ययिकी क्रिया भी दो प्रकार की है-आत्मशरीरानवकांक्षाप्रत्यया और परशरीरानचकांक्षाप्रत्यया। जो पुरुष अपने शरीर की भी परवाह न करके अपने को नपुंसक आदि बनाने के लिए अपने ही अंगोपांग का छेदन आदि करता है, उसे आत्मशरीरानवकांक्षा प्रत्यया क्रिया लगती है और जो परकीय शरीर के, जैसे बैल आदि के शरीर के अंगोपांग छेदन आदि करता है, उसको परशरीरानवकांक्षा प्रत्यया क्रिया कहलाती है। ___ (२१) प्रेमप्रत्यया क्रिया भी दो प्रकार की है-मायाप्रत्यया और लोभप्रत्यया। અને અનાયુકત પ્રમાર્જનતા ઉપગ લગાવ્યા વગર-અસાવધાનીથી વસ્ત્ર પાત્ર વગેરેને ગ્રહણ કરવા અનાયુકતદાનતા છે અને ઉપયોગ શૂન્યતાથી વસ્ત્રાપાત્ર આદિનું પ્રમાર્જન કરવું અનાયુક્ત પ્રમાર્જનતા છે.
(२०) मन१४iक्षाप्रत्यविधी लिया ५९४ मे २नी -मात्भशरीरान. કાંક્ષા પ્રત્યયા અને પરશરીરનવકાંક્ષા પ્રત્યયા જે પુરૂષ પિતાના શરીરની પણ દરકાર ન રાખીને પિતાને નપુંસક આદિ બનાવવા માટે પિતાના જ અંગેપાંગનું છેદન વગેરે કરે છે તેને આત્મશરીરનવકાંક્ષા પ્રત્યયા કિયા લાગે છે અને જે પારકા શરીરના જેમ કે બળદ વગેરેના શરીરના અંગે પાગનું છેદન વગેરે કરે છે તેની ક્રિયાપરશરીરનવકાંક્ષા પ્રત્યયા કહેવાય છે.
(૨૧) પ્રેમપ્રત્યયા ક્રિયા પણ બે પ્રકારની છે. માયાપ્રત્યયા અને લેભ प्रत्यया
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
