________________
३२४
तत्त्वार्यसूत्र उक्तश्नोपासकदशाङ्गे १ अध्याये-'थूल मुसावायवेरमणस पंच अइ. यारा जाणियन्वा, न समायरिया, तं जहा सहसभक्खाणे-रहसाभ.
खाणे-सदारमंतभेए-मोसोवएसेए-कडलेहकरणे' इति । स्थूलमृषावाद विरमणस्य पश्चातिचारा ज्ञातव्याः, न समाचरितव्याः, तद्यथा सहसाभ्याख्या नम्-स्वदारमन्त्रभेदः मृषोपदेश - कूटलेखकरणं च-' इति ॥४२॥
मूलम्-तइयस्स तेडाहडाइया पंच अइयारा ॥४३॥ छाया--तृतीयस्य स्तेनाहनादिकाः पञ्चातिचाराः ॥४३॥
तत्वार्थदीपिका-पूर्वसूत्रे-क्रमप्राप्तस्य स्थूल मृपावादविरमणस्य द्वितीया शू व्रतस्य सहसाभ्याख्यानादिकाः पञ्चातिचाराः प्ररूपिताः, सम्पति स्तेनाहतादिकान् पश्चाविचारान् परूपयितुमाह-'तइयरस तेडाहडाइया पंच अइयारा' इति । तृतीयस्य स्थूलादत्तादानविरतिलक्षणस्याणुव्रतस्य स्तेनहतादिकाः आदिना-तस्क
उपासकदशांग के प्रथम अध्ययन में कहा है-स्थूलमृषावादविरमणवत के पांच अतिचार जानना चाहिए किन्तु उनका आचरण नहीं करना चाहिए । वे अतिचार यों है-सहसाम्याख्यान, रहस्याभ्याख्यान, स्वदारमन्त्रभेद, मृषोपदेश और कूटलेखकरण ॥४२॥
'तयस्स तेणाहडाइया' इत्यादि। मूत्रार्थ-स्तेनाहृत आदि तीसरे अणुव्रत के अतिचार हैं॥४३॥
तत्वार्थदीपिका-पूर्वसूत्र में क्रमप्राप्त स्थूलमृपावाद विरमण नामक दूसरे अणुवन के सहसाभ्याख्यान आदि अतिचार बतलाये गये, अब क्रमप्राप्त स्थूल स्तेय विरमण नामक तीसरे अणुव्रन के स्तेनाहृत आदि पांच अतिचारों की प्ररूपणा करते हैं
ઉપાસકદશાંગના પ્રથમ અધ્યયનમાં કહ્યું છે- ધૂળમૃષાવાદ વિરમણ વ્રતના પાંચ અતિચાર જાણવા ચોગ્ય જરૂર છે પરંતુ આચરવા ગ્ય નથી આ અતિચાર આ પ્રમાણે છે-સહસાભ્યાખ્યાન, રહસ્યાભ્યાખ્યાન, સ્વદારમંત્રભેદ, મૃષપદેશ અને કૂટલેખકરણ. ૫૪રા _ 'तइयस्स तेडोहडाइया पंच अइयारा' ध्याह
સૂત્રાર્થ–તેનાહત વગેરે ત્રીજા અણુવ્રતના અતિચાર છે. ૪૩
તવાથદીપિકા-પૂર્વસૂત્રમાં ક્રમ પ્રાપ્ત સ્થળમૃષાવાદ વિરમણ વ્રત નામના બીજા અણુવ્રતના સહસાવ્યાખ્યાન આદિ પાંચ અતિચાર બતાવવામાં આવ્યા હવે ક્રમ પ્રાપ્ત રધૂળસ્તેય વિરમણ નામના ત્રીજા અણુવ્રતના તેનાહત આદિ પાંચ અતિચારોની પ્રરૂપણ કરીએ છીએ
श्री तत्वार्थ सूत्र : २
