________________
८०
उत्तराध्ययनसूत्रे अथागडदत्तस्तस्य महागजस्य संमुखे गत्वा तं वश्चयितुमुत्तरीयवस्रवेष्टिको कृत्वा तत्पुरो भागे प्रक्षिप्तवान् । गजस्तत्र दन्ताभ्यां प्रहर्तुं यावदीपनतो भवति, तावताऽगडदत्तस्तद्दन्ताग्रभागद्वये चरणौ दत्त्वा सत्त्वरं तस्य स्कन्धेऽधिरूढः । वज्रवत् कठोराभ्यां स्वमुष्टिभ्यां तस्य कुम्भस्थलद्वयं ताडयति, इतस्ततो गजं पुनः पुनर्भमयित्वा गजं वशीकरोति । पश्चात् स गजः शान्तो जातः । ततस्तं मुक्त्वा रथमारुध गच्छन् स व्याघ्र दृष्टवान् । तदाऽगडदत्तकुमारो रथादवतीय तत्संमुखं बड़े वेग से साम्हने दौड़ा आ रहा है । इसके पहिले इसने उस जंगल में सैकड़ों वृक्षोंको ध्वस्त कर दिया था। मदनमंजरी तो इस विकराल गजराज को देखते ही भयभीत हो गई, अगड़दत्त ने उसको हिम्मत बंधाया और कहा कि तुम भय मत करो हाथी को मैं अभी ही निर्मद कर देता हूँ। ऐसा कहने के साथ ही वह रथ से जल्दी उतर पड़ा। ____ उस कराल गजराज के साम्हने जाकर उसने अपने उत्तरीय वस्त्र की गेंद बनाकर फेंक दी। हाथी कुछ झुक कर उस पर अपने दांतों से प्रहार करने में लग गया, इतने में अगड़दत्त कुमार दोनों दांतों पर पैर रखकर उसके ऊपर चढ़ गया। कंधे पर आरूढ हुए उस कुमार ने वज जैसी कठोर अपनी दोनों मुठियों के प्रहार से उस के कुंभस्थल को घायल करके उसको चकरी की तरह चारों ओर खूब धूमाया। इस प्रकार हाथी का मद उतर गया और वश में होकर शांत हो गया तो वह उसको वहीं पर छोड़कर अपने रथमें सवार होकर आगे चलने लगा। વૃક્ષને ઉખેડીને ફેંકી દેતે એક મદોન્મત્ત ગજરાજ પિતાની સામે આવી રહેલે અગડત્ત જે. ઉપરાંત આ હાથીએ જંગલના સેંકડો વૃક્ષોને નાશ કરી નાખેલાં તેણે નજરે જોયાં. તદનમંજરી તે આ વિકરાળ ગજરાજને જોઈને ભયભીત બની ગઈ અગડદત્ત તેને હિંમત આપીને કહ્યું તું ડરીશ નહીં. હાથીને હું હમણાં જ મદ ઉતારી નાખું છું, એમ કહીને તે રથથી એકદમ નીચે ઉતર્યો.
- તે વિકરાળ ગજરાજની સામે જઈને તેણે પોતાના કપડાંને ગેટ બનાવીને તેના ઉપર ફેંકયે. હાથી ડે નીચે નમીને તેના ઉપર પોતાના દાંતથી પ્રહાર કરવા લાગે. એટલામાં અગડદત્તકુમાર તેના દાંત ઉપર પગ મુકીને તેના ઉપર ચડી ગયે. સ્કંધ ઉપર ચડી બેઠેલા અગડદત્તકુમારે વજ. જેવી પિતાના હાથની પ્રબળ મુઠીઓથી તેના કુંભસ્થળ ઉપર માર મારે શરૂ કર્યો. તેમજ તેને ચકરીની માફક ચારે તરફ ખૂબ ઘૂમાવ્યું આથી હાથીને મદ ઉતરી ગયે. અને તે શાંત બની ગયે. એટલે હાથીને ત્યાં છેડી દઈને રથ ઉપર ચઢીને અગડદત્તકુમારે આગળ પ્રયાણ કર્યું માંડ થોડુ આગળ
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
