________________
प्रियदर्शिनीटीका ज० १२ हरिकेशबलमुनिचरितवर्णनम्
केभ्यो ब्राह्मणेभ्यो दत्तान्यन्नपानादीनि पुण्यजनकानि भवन्ति उच्चावचगृहेभ्यो मिक्षाग्रहणं वेदान्तविदामपि संमतम्, उक्तंच तैः
" चरेन्माधुकरीं वृत्ति, मपि म्लेच्छकुलादपि । एकान्नं नैव भुञ्जीत, बृहस्पतिसमादपि ॥ १ ॥ इति ।। १५ ।। एतच्छ्रुत्वा ब्राह्मणशिष्या यदूचुस्तदाह
५९५
मूलम् -
अज्झायाणं पडिकूलंभासी, पर्भाससे किं नु सगासि अहं । अवि एणं विणस्से उअण्णपीण, नें ये णं "दोहामु तुमं नियंठा ॥ १६ ॥ छाया - अध्यापकानां प्रतिकूलभाषी, प्रभाषसे किं नु सकाशेऽस्माकम् ।
अप्येतद् विनश्यतु अन्नपानं, न च खलु तुभ्यं दास्यामो निर्ग्रन्थ ॥ १६ ॥ टीका - अज्झायाणं ' - इत्यादि -
अये निर्ग्रन्थ ! स्वमस्माकध्यापकानाम् = आचार्याणां सकाशे = सम्मुखे प्रति
करनेमें लवलीन तुम्हारे जैसे ब्राह्मण हैं उनको दिया हुआ आहार पुण्यजनक नहीं होता है। छोटे बडे सब घरों से भिक्षा लेना वेदान्तियों को भी संमत है । उन्होंने कहा भी है
" घरेन्माधुकरीं वृत्तिमपि म्लेच्छकुलादपि । एकान्नं नैव भुंजीत, बृहस्पति समादपि ॥ १ ॥१५ ॥ मुनिराज के इस कथन को सुनकर उन ब्राह्मणों के शिष्योंने क्या कहा- वह इस गाथा द्वारा प्रकट किया जाता है- 'अज्झा बयाणं पडिकूल भासी' इत्यादि -
अन्वयार्थ -- ( नियंठा - निर्ग्रन्थ) हे निर्ग्रन्थ ! तुम ( अम्हं
કરવામાં રચ્યાપચ્યા રહેનાર તમારા જેવા બ્રાહ્મણ છે તેમને આપવામાં આવેલ અનશન આદિ પુણ્યજનક નથી થતા. નાના મેાટા સઘળા ધરામાંથી ભિક્ષા ગ્રહણ કરવી એ વેઢાન્તિને પણ સંમત છે. તેએએ કહ્યું પણ છે કે " चरेन्माधुकरीं वृत्तिमपि म्लेच्छकुलादपि । एकान्नं नैव भुंजीत, बृहस्पतिसमादपि ॥ १५ ॥ "
સુનિરાજના આ કહેવાને સાંભળીને એ બ્રાહ્મણેાના શિષ્યાએ શુ` કહ્યુ તે આ ગાથા દ્વારા પ્રગઢ કરવામાં આવે છે—
“अज्झायाणं पडिकूलभासी " छत्याहि ।
मन्वयार्थ - नियंठा-निर्मम्थ हे नीर्थन्थ ! तभे अम्हं अझावयाणं सगासि
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
