________________
५४०
उत्तराध्ययनसूत्रे
छाया—यथा स कम्बोजानामाकीर्णः कन्थकः स्यात् । अश्वो जवेन प्रवरः, एवं भवति बहुश्रुतः ॥ १६ ॥
टीका - 'जहा ' इत्यादि ।
यथा येन प्रकारेण स प्रसिद्धः कम्बोजानां = कम्बोज देशोत्पन्नानामश्वानां मध्ये आकीर्ण: - जातीयः- कुलीन इत्यर्थः, कन्थकः = कन्थकजातीयोऽश्वो जवेन - वेगेन प्रवरः=श्रेष्ठः स्यात् । एवम्=अनेन प्रकारेणैव साधूनां मध्ये बहुश्रुतो भवति । अयं भावः - यथा कन्थक नामनो जात्याश्वः प्रस्तरखण्डस्तृते पर्वतीयादि विषममार्गे युद्धभूमौ च गच्छन् न संत्रस्यति, वेगेन च गच्छति, विजीगीषूणां भूपानां विजय संपादकत्वेन वल्लभश्च भवति, तथैव बहुश्रुतः साधुरनेकैरसद् धर्मैः संव्याप्तेऽ
'जहा से कंबयाणं ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - ( जहा - यथा) जैसे (कंचोयाणं- कंबोजानाम् ) कंबोज देश का (से- सः) वह प्रसिद्ध (आइन्ने - आकीर्णः) कुलीन ( कंथए - कन्थकः) कन्थक जातीमान (आसे- अश्व:) घोड़ा (जवेण पवरे सिया - जवेन प्रखरः स्यात्) वेग में श्रेष्ठ होता है ( एवं बहुस्सुए हवइ - एवं बहुश्रुतः भवति) इसी तरह का साधुओं में ये बहुश्रुत भी श्रेष्ठ माने जाते हैं ।
भावार्थ - जैसे कन्थक नाम का जातिमान् घोड़ा पत्थरों से व्याप्त पर्वतों के विषम मार्ग में अथवा विकट युद्ध भूमि में जाते हुए भी नहीं अचकता है - निर्भय होकर वहां बड़े वेग से चलता है और इसीसे वह विजय लाभ की इच्छावाले भूपतियों को अधिक प्रिय होता है। क्यों कि यह उनको अवश्य ही विजयप्राप्ति कराता है। इसी प्रकार बहुश्रुत
66
जहा से कंबोयाणं " त्याहि.
अन्वयार्थ --—-जहा- यथा नेमकं बोयाण - कंबोजानाम् ॐ ४ हेशने। (से-सः) ते - प्रसिद्ध आइन्ने - आकीर्णः लतवान कंथए -कन्थकः उन्5 लतिनो आसे- अश्वः घोडे। जवेण पवरे सिया - जवेन प्रत्ररः स्यात् वेगमां श्रेष्ट हेय छे. एवं बहुस्सुए हवइएवं बहुश्रुतः भवति ०४ प्रमाणे महुश्रुतने साधुशोभां श्रेष्ठ युवामां आवे छे. ભાવા જેમ કન્થક નામના જાતવાન ઘોડા પથ્થરાથી વ્યાપ્ત એવા પતાના વિષમ માગે અથવા વિકટ યુદ્ધભૂમિમાં જતાં પણ અચકાતા નથી નિય પણે ઘણા વેગથી ત્યાં ચાલે છે, અને તેથી જ વિજય પ્રાપ્ત કરવાની અભિલાષા વાળા નૃપતિઓને તે વધુ પ્રિય હાય છે, કારણ કે તે અશ્વ તેમને અવશ્ય વિજયી અનાવે છે. એજ પ્રમાણે અનેક અસદ્ધર્માંથી વ્યાસ આ
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
