________________
૩ર૪
उत्तराध्ययनसूत्रे इति लाभाल्लोभः प्रवर्धते । अनेन यथातथेत्यत्र वीप्सा बोध्यते यथा यथा लाभस्तथा तथा लोभः प्रवर्धते क्रमेण लाभानुसारेण लोभस्य वृद्धिर्भवतीति भावः । अत्रार्थे स्वस्य दृष्टान्तत्वं प्रदर्शयन्नुपदिशति-यथा द्विमाषकृतं द्वाभ्यां माषाभ्यां कृतं संपन्नं यद् भवति तत् , माषद्वयपरिमितसुवर्णसंपाद्यमित्यर्थः, कार्य दासीपरितोषकर, तद्वस्त्रभूषणादिप्राप्तिरूपं, कोट्याऽपि सुवर्णशतलक्षात्मिकयाऽपि न निष्ठितं
न निष्पन्नं तदुत्तरोत्तरविशेषवाञ्छासमुद्भवादितिभावः । अत्र यद्वाच्यं कपिल. मुनेः कथानकं, तत् प्रथमगाथाया अवतरिणिकायां प्रागेवोक्तम् ॥ १७॥
'दोमासक्यं कज्जं, कोडीए वि न निट्ठियं ' इत्यनेन दृष्टान्तप्रदर्शनपूर्वक लोभस्य वृद्धिरुक्ता। तत्र स्त्रियं निमित्तीकृत्य लोभः प्रवृत्तः, इत्यतः स्त्रीषु गृद्धि न कुर्यादित्याह
मूलम्नो रक्खसीसु गिज्झेजा, गंडवच्छासुऽणेगचित्तासु । जाओ पुरिसं पलोभित्ता, खेल्लंति जहा वै दोसेहिं ॥१८॥ छाया-नो राक्षसीषु गृध्येत् , गण्डवक्षःसु अनेकचित्तासु ।
याः पुरुषं प्रलोभ्य, क्रीडन्ति यथा वा दासैः ॥ १८ ॥ लोभः ) तृष्णा अधिक बढती जाती है । क्यों कि (लाहा लोहो पवइढइलाभात् लोभः प्रवर्धते ) लाभ से लोभ बढता है यह सिद्धान्त है। इस अर्थ में कपिलकेवली स्वयं अपना दृष्टान्त उपस्थित करते हैं । (दो मासक्यं कज्जे-द्विमास कृतं कार्यम् ) दो माशे सोने से निष्पन्न होने वाला जो कार्य-दासीपरितोषरूप काम था वह (कौडीए वि न निद्वियंकोटयापि न निष्टितम् ) एक कोटि प्रमाण सोनेमहोरो से भी पूरा नहीं हो सका। क्यों कि उत्तरोत्तर वांछाओंकी वृद्धि होती चली गई । इस विषय में कपिल केवलीकी कथा प्रथम गाथाके आवरणमें कही जा चुकी है ॥१७॥
१धती य छ भ, लाहा लोहे पवड्ढइ-लाभात् लोभः प्रवर्धते सालथी खोल વધે છે. આ સિદ્ધાંત છે. આ અર્થમાં કપિલ કેવલી સ્વયં પોતાનું દૃષ્ટાંત ઉપस्थित रे छे. हासीन संतोष। माटे दो मासक्यं कज्ज-द्विमासकृत कार्यम् में भासा सोनाथी म पतवातुं तु म कोडीए वि न निट्ठिय-कोटथापि न निष्ठितमू से 33 सोनामडाराथी ५५ ५३ न थशयु४भ, उत्त. રેત્તર વાંચ્છનાઓની એક પછી એક વૃદ્ધી થતી જ ગઈ. આ વિષયમાં કપિલ કેવલીની કથા પ્રથમ ગાથાના અવતરણમાં કહેવામાં આવેલ છે. જે ૧૭ છે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
