________________
उत्तराध्ययनसूत्रे भग्नोऽपरहस्तीव स विषादं प्राप्य स्वनगरमागत्य एवं चिन्तयति-अहं न केनापि पुरा पराजितोऽभवम् , अद्याऽनेन मल्लेन पराजितोऽस्मि, तारुण्योपचयादस्य मात्स्यिकमल्लस्य बलवृदिर्जाता, मम तु वार्धक्येन बलहानिः, अतोऽन्यं स्वपक्षपातिनं मल्लं करिष्यामि । इति विचिन्त्यान्यं मल्लं गवेषयन् 'सौराष्टादिदेशे बहवो मल्लाः सन्ती'-ति श्रुत्वा तमभिव्रजन् भृगुकच्छसमीपे हरणीग्रामसीमनि कासवपनोद्यतमेकं कर्षकं पश्यति-एकेन हस्तेन, द्रुतं द्रुतं हलं वाहयन्तं द्वितीयेन तृणलीकर दिया। जिस तरह कोई एक हाथी दूसरे हाथी से पराजित होकर चिन्ताग्रस्त बन जाता है उसी तरह अनमल्ल भी चिन्ताग्रस्त बन गया और घर पर आकर विचारने लगा-मैं आजतक किसी से पराजित नहीं हुआ-देखो तो सही आज इस मात्स्यिक मल्लने मुझे कुस्ती में पछाड़ दिया। ठीक है यह जवान है अतः इसके बल की वृद्धि हो रही है और मैं अब बुड्ढा हो रहा हूं अतः मुझ में बल की हानि होती जा रही है, इसलिये मुझे अपना पक्षपाती कोई दूसरा पहिलवान तयार करना चाहिये । इस प्रकार विचार कर अनमल्ल दूसरे मल्ल की खोज में निकला । वह " सौराष्ट्र आदि देशों में अनेक मल्ल हैं" इस बात को सुनकर सौराष्ट्र देश की ओर चल दिया। बीच में गुजरात आया उसने भृगुकच्छ-भरुच गाम के समीप में हरिणीग्राम की सीमा में कपास को बोने में उद्यत एक किसान को देखा। किसान उस समय एक हाथ से जल्दी जल्दी हल चलाता जाता था और दूसरे हाथ से ને હરાવી દીધો. જેવી રીતે કેઈ એક ગજરાજ બીજા હાથથી પરાજીત બનતાં ચિતાગ્રસ્ત બની જાય છે તેવી રીતે અટ્ટનમલ્લ પણ ચિંતાગ્રસ્ત બની ગયો અને ઘેર આવીને વિચારવા લાગ્યું કે, આજ સુધી કેઈએ મને પરાજીત કર્યો નથી જયારે આજકાલના આ માસ્મિકમલે મને કુસ્તીમાં પછાડી દીધું. ઠીક છે, પણ એ જુવાન છે, એને કારણે એના બળની વૃદ્ધિ થઈ રહી છે. હું તે હવે દિવસે દિવસે બુદ્દો થઈ રહ્યો છું માટે મારામાં બળની ઉણપ આવતી જાય છે. આથી મારે મારા પક્ષને કેાઈ બીજે પહેલવાન તૈયાર કરવું જોઈએ. આ પ્રકારને વિચાર કરી અટ્ટનમલ બીજા બળવાન મલ્લની શોધમાં નીકળે. તે
સૌરાષ્ટ્ર આદિ દેશમાં અનેક મહલ છે ” આ વાત સાંભળીને સૌરાષ્ટ્ર દેશની તરફ ચાલી નીકળ્યો. વચમાં ગુજરાત દેશ આવ્યો. ત્યાં ભરૂચ ગામની પાસે હરિણી ગામની સીમમાં આવ્યે ત્યાં એક ખેડૂતને ખેતી કરતાં જોયે. ખેડૂત તે સમયે એક હાથથી જલદી જલદી હળ ચલાવતું હતું અને બીજા હાથથી
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
