________________
प्रियदर्शिनी टीका अ०५ गा. २० साधूनामुत्कृष्टत्व
मशीलाः = विसदृशशीलाः केचित् सनिदानतपः कारकाः, केचिन्निदानरहिततपःकारिणः केचित् वकुश (शबल) चारित्रिणः के चिदवकुशचारित्रिणः । अस्मिन् पक्षे परतीर्थिका वेषधारिणो दूरत एवोत्सारिताः ॥ १९ ॥ भिक्षूणां विषमशीलतां प्रदर्शयन माह
मूलम्
संति ऐगेहिं भिक्खुहिं, गारस्था संजमुर्त्तरा । गाँरत्थेहि र्य सव्वेहिं, साहेवो संजमुत्तरा ॥ २० ॥
छाया - सन्ति एकेभ्यः भिक्षुभ्यः, अगारस्थाः संयमोत्तराः । अगारस्थेभ्यश्च सर्वेभ्यः साधवः संयमोत्तराः ॥ २० ॥ टीका-'संति' इत्यादि ।
,
१६१
एकेभ्यः =अन्येभ्यः कुती थिंकेभ्यो निह्नवेभ्यश्च भग्नचारित्रेभ्यश्चेत्यर्थः, भिक्षुभ्यः अगारस्थाः=गृहस्था अपि संयमोत्तराः = संयमेन देशविरतिरूपेण, उत्तराः= श्रेष्ठाः सन्ति । अयं भावः - कुतीर्थिकादयो हि जीवादिषु आस्तिक्यादिरहिताः भी विसदृश शीलवाले होते हैं - कोई २ भिक्षु निदानसहित तप करते हैं, कोई २ निदान रहित तप करते हैं कोई बकुश - शबल चारित्र का पालन करते हैं, कोई अवकुश - शुद्धचारित्र को पालन करते हैं । इस पक्ष में परतिथिकों को भिक्षुरूप से ग्रहण नहीं किया गया है ॥ १९ ॥
भिक्षु विषमशील है यही बात सूत्रकार इस नीचे की गाथाद्वारा प्रकट करते हैं- -' संति एगेहिं ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - ( एगेहिं भिक्खुहिं एकेभ्यः भिक्षुभ्यः ) किन्हीं २ भिक्षुओं की अपेक्षा से कुतीर्थिकों निह्नवों तथा भग्नचारित्रियों की अपेक्षा से ( गारत्था - अगारस्थाः ) गृहस्थ भी ( संजमुत्तरा संति-संयमोत्तराः सन्ति) देशविरतिरूप संयम से श्रेष्ठ हैं । तात्पर्य इसका यह है
વિસર્દેશ શીલવાળા હોય છે. કોઈ કાઈ ભિક્ષુક નિદાનસહિત તપ કરે છે, કાઈ કાઈ નિદાનરહિત તપ કરે છે. કેાઈ અકુશ-સમળ ચારિત્રનું પાલન કરે છે, કોઇ અમકુશ—શુદ્ધ ચારિત્રનું પાલન કરે છે, આ પક્ષમાં પતિથીયાને ભિક્ષુરૂપથી ગ્રહણ કરવામાં આવેલ નથી, ૫ ૧૯ ૫
-
ભિક્ષુ પણ વિષમશીલ હોય છે એ વાત સૂત્રકાર આ નીચેની ગાથા દ્વારા अगर कुरे छे – “ संति एगेहिं " इत्याहि.
अन्वयार्थ -- एगेहि भिक्खुर्हि - एकेभ्यः भिक्षुभ्यः अ अ लिक्षुनी अपेक्षाथी तीर्थो, निलव, तथा लज्नयारित्रियोनी अपेक्षाये गारत्था - अगारस्थाः गृहस्थ पशु संजमुत्तरा सन्ति-सत्यमोत्तराः सन्ति देशविरति संयभथी श्रेष्ठ छे. म
उ० २१
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
