________________
२२
श्रीदशवकालिकसूत्रे "ततः शिष्यो नैषेधिक्यां प्रविश्य गुरुपादान्तिकम्, निधाय तत्र रजोहरणम्, तत् (रजोहरणं) ललाटं च कराभ्यां संस्पृशनिदं भणति-अधस्तात्कायः अध:कायः पादलक्षणस्तमधःकायं प्रति कायेन-निजदेहेन संस्पर्श: कायसंस्पर्शस्तं करोमि, एतच्चानुजानीते-"ति ।
तत्र संमिलितकरद्वयेन रजोहरण-ललाटयोः संस्पर्श सति 'अहोकायं, कायसंफासं इत्यस्योच्चारणं मुखवस्त्रिकाबन्धनं विना नोपपद्यते, हस्तेन मुखोपरि मुखवस्त्रिकास्थापनं तदानीं न संभवति, हस्तद्वयस्यापि रनोहरणललाटसंस्पर्शप्रतिबद्धत्वान् ।
अपि च-ज्ञाताधमेकथाङ्गसूत्रे चतुर्दशाध्ययने
"तएणं ताओ अज्जाओ पोट्टिलाए एवं वुत्ताओ समाणोओ दोवि कन्ने ठाइंति, ठाइत्ता पोट्टिलं एवं वयासी-अम्हे णं देवाणुप्पिए ! समणीओ निग्गंथीओ जाव गुत्तभयारिणीओ, नो खलु कप्पइ अम्हं एयप्पयारं कन्नेहिवि निसामित्तए किमग पुण उवदिसित्तए वा" इत्याधुक्तम् ।।
पोट्टिलया भिक्षार्थ स्वगृहमनुप्रविष्टासु साध्वीषु काचित् पति वशीकर्तुं चूर्णयोगमन्त्रयोगादिकानुपायान् पृष्टा सती की पिधाय प्रोवाच-हे देवानुप्रिये ! वयं श्रमण्यो निर्ग्रन्थ्यो यावद् गुप्तब्रह्मचारिण्यः स्मः, नो खलु कल्पते अस्माकमेतत्प्रकारं कर्णाभ्यामपि निशामयितु किमङ्ग पुनरुपदेष्टुमित्यर्थः । बांधे बिना नहीं हो सकता और हाथसे मुख पर मुखवस्त्रिका धारण करना उस समय संभव नहीं है, क्योंकि दोनों हाथ रजोहरणको ग्रहण करके ललाटमें लगाये जाते हैं ।
ज्ञाताधर्मकथाङ्ग सूत्रके चौदहवें अध्ययनमें कहा है-"तएणं " इत्यादि ।
अर्थात- “पोटिलाके घरमें साध्वोयाँ भिक्षाके लिये गई । उसने अपने पतिको वश करनेके लिए एक साध्वीसे चूर्णयोग और मंत्रयोग आदि उपाय पूछे । तब साध्वीने तत्काल दोनों कान मूंद कर कहा-हे देवानुप्रिये ! हम निम्रन्थ आर्यिका हैं यावत् गुप्तब्रह्मचारिणी हैं । ऐसी बात सुनना भी हमें नहीं कल्पता तो उपदेश देने की बात ही क्या है ?" ઉચ્ચારણ મુખવસ્ત્રિકા બાંધ્યા વિના થઈ શકતું નથી. અને એ સમયે હાથથી મુખવસ્ત્રિકા ધારણ કરવાનું સંભવિત નથી, કારણ કે બેઉ હાથ રજોહરણને ગ્રહણ કરીને કપાળે અડાડવાના હોય છે.
तय था। सूत्रना योहमा अध्ययनमा थुछ है-'तए थे' त्यादि. मात्પિફ્રિલાનાં ઘરમાં સાધ્વીએ ભિક્ષાને માટે ગઈ. તેણે પિતાના પતિને વશ કરવાને માટે એક સાધ્વીને ચૂર્ણ અને મંત્રગ આદિ ઉપાય પૂછ્યા, ત્યારે સાધ્વીએ તત્કાળ બેઉ કાને હાથ મૂકીને કહ્યું–હે દેવાનુપિયે ! અમે નિર્ચે થ આયિકા છીએ. તેમજ યાવતુ ગુપ્તબ્રહ્મચારિણી છીએ. મારી વાત સાંભળવી પણ અમને કપતી નથી તો પછી ઉપદેશ આપવાની તે વાત જ શી ?”
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
