________________
श्रीदशवकालिकसुत्रे ऽस्पृश्यत्वादिधर्मा, तं कुरुते भावयति-तपःस्तेयादिकर्मणि देवकिल्विषनामकं भवमुत्पादयतीत्यर्थः॥४६॥ मूलम् लघृणवि देवत्तं, उववन्नो देवकिब्बिसे ।
५६ १२ १३ ७ ९८ १० ११
तत्थावि से न याणाइ, किं मे किच्चा इमं फलं ॥४७|| छाया-लब्ध्वाऽपि देवत्वम् , उपपन्नो देवकिल्विषे ।।
तत्रापि स न जानाति, किं में कृत्वा इदं फलम् ॥४७॥ सान्ववयार्थः देवत्त-कुछ क्रियाकलाप करनेसे देवपनेको लदधृणवि-पाकर भी वह देवकिब्धिसे-किल्विष-अस्पृश्य जातिके देवोंमें उवचन्नोउत्त्पन्न होता है, तत्थावि वहां पर भी से = वह 'किं = क्या कर्म किच्चा = करनेसे मे = मेरे इमं = यह फलं = फल प्राप्त हुआ है' ऐसा न याणाइ = नहीं जानता है, क्योंकि देवलोकमें तीन ज्ञान अवश्य होनेवाले होनेपर भी चोरी आदि प्रबल पापकर्मके प्रभावसे उसके तीव्र ज्ञानावरण का उदय होता है।
टीका--'लद्धणवि' इत्यादि । देवत्वं = देबजाति लब्ध्वा-प्राध्यापि देव किल्वि= किल्विष देवमध्ये उपपन्नः = संप्राप्तः, तत्रापि सः, 'कि कर्म कृत्वा मे = मम इदं फलं संजात'-मिति न जानाति । किश्चिक्रियाकरणक्लेशेनाऽवश्यम्भाविज्ञानत्रयकदेवत्वजातिलाभेऽपि स्ते यादिपापकर्मप्रभावेण ज्ञानावरणस्य प्रबलोदयेनाऽविशुद्धावधिसद्भावादिति भावः ॥४७॥
एतावदेव तस्य फलं न, किन्तु ततोऽन्यदपीति तदर्शयति-'तत्तोवि' इत्यादि । मूलम्-तत्तोवि से चइत्ताणं, लब्भिही एलमूयगं ।
नरगं तिरिक्खजोणिं वा, बोही जत्थ सुदुल्लहा ॥४८॥ अर्थात् वह साधु देवभव पा करके भी किल्विष देव होता है ॥ ४६॥
'लगणबि' इत्यादि । देवगति प्राप्त करके भी किल्विष देवोंमें उत्पन्न होकर यह नहीं जानता कि-'मुझे कौन कर्म करनेसे यह फल मिला है ? तात्पर्य यह है कि कुछ कायक्रेश करने से वहाँ भवप्रत्ययक अवधि-ज्ञानतक तीन ज्ञान हो जाते हैं, फिर भी चोरो आदि पाप कर्मों के प्रभाव से ज्ञानावरणका प्रबल उदय होनेके कारण अविशुद्ध अवधि रहता है । ४७॥ - એવા તપ આદિને ચોર સાધુ દેવતાઓનાં અસ્પૃશ્ય કિલિવષી દેવનાં કમને ઉ તાજે છે, અર્થાત એ સાધુ દેવભવ પામીને પણ કિલ્વિષી દેવ થાય છે. (૪૬)
लधूणवि० छत्यादि देवशति प्रास रीने ५ मिषी वोमा अत्पन्न ने ये नया જાણો કે- મને ક્યા કર્મો કરવાથી આ ફળ મળ્યું છે ?” તાત્પર્ય એ છે કે કાંઈક કાયકલેશ કરવાથી ભવપ્રત્યયિક અવધિ-જ્ઞાન સુધી ત્રણ જ્ઞાન થઈ જાય છે, તે પણ ચેરી આદિ પાપ કર્મોના પ્રભાવથી જ્ઞાનાવરણને પ્રબળ ઉદય થવાને કારણે અવિશુદ્ધ અવધિ રહે છે. (૪૭)
११
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
