Page Text
________________
अध्ययन. ५ उ. २ गा० २९-३० भिक्षाचरणे विवेकोपदेशः
छाया - स्त्रियं पुरुषं वाऽपि, डहरं वा महान्तम् । वन्दमानं न याचेत, नो च तं परुषं वदेत् ॥२९॥
=
सान्वयार्थः - इथियं - स्त्री बावि = अथवा पुरिसं = पुरुष डहरं = छोटा बालक वा = या सहलगं= बड़ा - जुवान या बुड्ढा हो वंमाणं वन्दना करते हुएको न जाएज्जा = न जाँचे-उससे भिक्षा के लिए याचना न करे, ( और दूसरे समय याचना करने पर र्याद किसी कारण वश वह भिक्षा न दे तो ) णं = उस गृहस्थ के प्रति साधु फरुसं = कठोर वचन नो य = नहीं वए = बोले ॥२९॥
टीका- 'इथियं' इत्यादि । स्त्रियम् अपिवा पुरुषं डहरं = बालकं, 'देशीयोऽयं शब्दः' जन्मतः पञ्चदशवर्षे यावत्, वा = अथवा महान्तं तरुणं स्थविरं वा वन्दमानं वन्दनां कुर्वन्तं न याचेत-न- भिक्षेत | वन्दनप्रवृत्तस्य गृहस्थस्य याचनायां चित्तविक्षेपादिना वन्दनान्तरायः, चित्तवैरस्य प्रसङ्गश्च - ' कीदृशोऽयं कुक्षिम्भरिः साधुर्यद्वन्दनसमयेऽपि न धैर्य दधाति, भिक्षायामेव दत्तचित्तो रङ्कब' - दित्यादि । अन्यदा याचितेऽपि भक्तपानाद्यभावादददाने तं च गृहस्थं परुषं निष्ठुरवाक्यं न वदेत् मुनिरिति शेषः । यथा व्यर्थैव त्वद्वन्दनचेष्टा, नालं साधुतोषाय, केवलं किंशुककुसुमवद्धाहारमणीयतामात्रमाकलयसी' -त्यादि ॥ २९ ॥
२ ३
५ ४
८
मूलम् - जे न वंदे न स कुप्पे, वंदिओ न समुकसे ।
१०
४१७
૧૧
एवमन्नेसमाणस्स, सामन्नमणुचिई ॥३०॥
'इथियं' इत्यादि । स्त्री, बालक, युबक ( जुवान ) या वृद्ध, वन्दना कर रहा हो तो उस समय भिक्षाकी याचना नहीं करनी चाहिए । कोई वन्दना कर रहा हो और उससे याचना करे तो वन्दनामें अन्तराय पड़ती है, और गृहस्थके मनमें ऐसा विचार आता है कि देखो यह साधु कैसा पेटु (पेट भर ) है कि वन्दना करते समय भी धीरज नहीं धरता, रंकको तरह केवल भिक्षाकी चिन्ता कर रहा है अन्य समय याचना करने पर भी यदि गृहस्थ भिक्षा न दे तो कठोर वचन न बोले कि बस रहने दे, तेरी वन्दना वृथा है इससे साधुओंको सन्तोष नहीं हो सकता, तू टेसू ( पलाश के सूडा) के फूलकी नाई दिखावटी रमणीयता हैं (नम्रता ) धारण करता है इत्यादि ॥ २९ ॥
इत्थियं ० छत्याहि स्त्री, जाजड, लुवान या वृद्ध वना उरी रह्यां होय तो ते वयते તેમની પાસે ભિક્ષાની યાચના કરવી ન જોઇએ. કેઈ વંદના કરી રહ્યાં હોય અને તેમની પાસે યાચના કરવામાં આવે તે વંદનામાં અંતરાય પડે છે, અને ગૃહસ્થના મનમાં એવા વિચાર આવે છે કે જુએ, આ સાધુ કેવા પેટ ભરી છે કે વંદના કરતી વખતે પશુ ધીરજ ધરતા નથી, રકની પેઠે કેવળ ભિક્ષાની ચિંતા કરી રહ્યો છે.’ખીજા સમયે યાચના કશ્માં પણ જો ગૃહસ્થ ભિક્ષા ન આપે તે સાધુ કઠાર વચન ન ખાલે કે ખસ, રહેવા દે, તારી વંદના વૃથા છે, તેથી સાધુએને સતા નથી થઈ શકતા, તુ... કેસૂડાંના ફૂલની પેઠે દેખાડवानी रमाशीयता (नम्रता) धारण ४२नारे। छे,' इत्याहि. (२८)
५३
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ઃ ૧
| SR No. | 006367 |
| Book Title | Agam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 480 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 27 MB |