________________
अध्ययन. ५ उ. १ गा० ४२-४३ आहारगृहणविवेकः याति-उत्थिता तादृशी गर्भवती यधुत्थितैव, उपविष्टा वोपविष्टैव दद्यात्तदा साधनां नाऽकल्पिकं(त) किन्तु ग्राह्यमेवेति स्थविरकल्पिकापेक्षमिदम् । जिनकल्पिभिस्तु प्रथमदिवसादेव तया दोयमानं न गृह्यते इति वृद्धाः ।।
'कालमासिनो' पदेन, पष्ठमासानन्तरं गर्भस्य गुरुत्वेनोत्थानादिक्रियायां तत्सञ्चलनादिना तस्या गर्भस्य च पीडाऽवश्यंभाविनीति संसूचितम् ।।४०॥४१॥ मूलम्-थणगं पिज्जमाणी (य), दारगं वा कुमारियं ।
तं निक्खिवित्त रोयतं, आहरे पाण-भोयणं ॥४२॥ ११ १६ १२ १३ १४ १५ तं भवे भत्त-पाणं तु, संजयाण अकप्पियं ।
१७ १८ . २१ २० २२ १९ दितियं पडियोइक्खे, न मे कप्पइ तारिसं ॥४३॥ छया-स्तन्यं पाययन्तो (च), दारकं वा कुमारिकाम् ।
तं निक्षिप्य रुदन्त, माहरेत्पान-भोजनम् ॥४२॥ यह तात्पर्य निकलता है कि यदि देनेवाली बैठी हो और खड़ी होकरके ही आहार देवे , या खडी हो किन्तु बैठ करके ही आहार देवे तो उससे दिया जानेवाला आहार अकल्प्य होता है। इसका तात्पर्य यह हुआ कि ऐसी गर्भवती स्त्री यदि बेठी हो और बेठी बेठी ही आहार देवे या खडी हो और खड़ी-खड़ी ही आहार देवे तो साधुओंके लिये अकल्प्य नहीं है, किन्तु कल्प नीय ही है । यह बात, स्थविर-कल्पको अपेक्षासे समझनी चाहिए । वृद्धोंका मत है कि जिन कल्पी महाराज, गर्भके प्रथम दिनसे ही गर्भवती स्त्रीके हाथसे दिया जानेवाला आहार सर्वथा न ही लेते हैं।
'कालमासिनी' पदसे यह सूचित किया है कि -छठे महीनेके बाद गर्भ भारीहो जाता है, इस कारण हिलने डोलनेसे गर्भवती को तथा उसके गर्भको पीडा अवश्यहोती है ॥ ४० ॥ ११॥ એ તાત્પર્ય નીકળે છે કે જે આપનારી બેઠી હોય અને ઊભી થઈને જ આહાર આપે યા ઊભી હોય પરંતુ બેસીને જ આહાર આપે તે એ રીતે આપવામાં આવતો આહાર અકલ્પ્ય બને છે એનું તાત્પર્ય એ થયું કે એવી ગર્ભવતી સ્ત્રી જે બેઠી-બેઠી જ આહાર આપે યા ઊભી હોય તે ઊભી ઊભી આહાર આપે તે સાધુને માટે તે અક૯પ નથી, પરંત કલ્પનીય છે. આ વાત સ્થવિર-કપની અપેક્ષાએ સમજવી જોઈએ. વૃદ્ધોને મત એ છે કે જિનકલ્પી મહારાજ ગર્ભના પ્રથમ દિવસથી જ ગર્ભવતી સ્ત્રીના હાથથી આપવામાં આવતો આહાર સર્વથા લેતા નથી.
कालमासिनी से श४था सूथित ४२११मा माव्यु छ । छ महिना पछी सारे થઈ જાય છે તેથી હીલચાલ કરવાથી ગર્ભવતી તથા એના ગર્ભને અવશ્ય પીડા થાય છે. (४०-४१)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
