________________
३१४
श्रीदशवेकालिकसूत्रे
गृहम्, संक्लेशकरम्-असमाधिजनकं स्थानं हेतुगर्भमिदं विशेषणं तथा च संक्लेशकरत्वादित्यर्थः, दूरतः परिवर्जयेत् - सर्वथा संत्यजेत् ॥ १६ ॥
१
२
३
४
५
मूलम् - पडिकुट्टं कुलं न पविसे, मामगं परिवज्जए ।
७
८. ९
१०
૧૧
१३
१२
अचियत्तं कुलं न पविसे, चित्तं पविसे कुलं ||१७||
छाया -- प्रतिक्रुष्टं कुलं न प्रविशेत्, मामकं परिवर्जयेत् ।
अचित्तं कुलं न प्रविशेत्, चियत्तं प्रविशेत्कुलम् ॥१७॥
सान्वयार्थः- पडिकुटुं- शास्त्रनिषिद्ध कुलं = कुल घर में न पविसे=प्रवेश नहीं करे मामगं= कृपणके घरको परिवज्जए = वरजे- नहीं जावे, अचियत्तं प्रतीतिरहित अथवा प्रीतिरहित कुल = कुल घरमें न पविसे = प्रवेश न करे, (किन्तु) चियत्तं = प्रतीति और प्रीतिवाले कुलं = घरमें पविसे = प्रवेश करे ॥ १७॥
टीका - - 'पडिकुटुं०' इत्यादि । प्रतिकुष्टं = निषिद्ध, कुलं = गृहं न प्रविशेत्, मामकं = ' मा मदीयं गृहं श्रमणाः प्रविशन्तु' इति प्रतिषेधकारिणो गृहं तथा सामयिकव्याख्यादर्शनात्, परिवर्जयेत् । अचियतं - देशीयशब्दोऽयम् - अपीतिमत्, यत्र साधुप्रवेशेन गृहिणामप्रीतिर्भवेत् तत् अप्रतीतिमद्वा अविश्वस्तमित्यर्थः यत्र गमनेन परेषां साधुविषयेऽप्यविश्वासो भवेत्, तादृशं कुलं न प्रविशेत्, गृहस्थानां संक्लेशसंभवात् । नन्वेवं तर्हि कुत्र प्रविशेत्तदाह - चियतं = प्रीतिमत् प्रतीतिमद्वा कुलं प्रविशेत् ||१७||
"
ww
को दूरहीसे त्यागे, क्योंकि ऐसे स्थान असमाधि को उत्पन्न करने वाले होते हैं ॥ १६ ॥
'पडिकुटुं' इत्यादि । शास्त्रोंमें निषेध किये हुए घर में साधु प्रवेश न करे । जिसने अपने घर में आने का निषेध कर दिया हो कि 'श्रमण निर्ग्रन्थ हमारे घर पर न आवे' उन घरोंकाभी साधु त्याग करे । साधु के प्रवेश करने से जिस घरवालों को अप्रीति उत्पन्न हो, या जिस कुलमें विश्वास न हो ऐसे कुलमें भी प्रवेश न करे, क्योंकि इससे दूसरोंका साधुपरसे भी विश्वास हट जाता है । साधु उस घर में प्रवेश करे जिसमें प्रवेश करने से गृहस्थको प्रीति और विश्वास हो ॥ १७ ॥
હાય, એ ભવનને મુનિ દૂરથી જ ત્યાગે, કારણ કે એવાં સ્થાને અસાધિને ઉત્પન્ન કરેवावाजा होय छे. (१६)
પત્તિä ઇત્યાદિ. શાસ્રોમાં નિષેધ કરેલા ગૃહમાં સાધુ પ્રવેશ ન કરે. જેણે પેાતાના ઘરમાં આવવાને નિષેધ કર્યાં હાય કે શ્રમણ નિગ્રન્થે અમારા ઘરમાં આવવુ નહિ' એવા ઘરાના પણ સાધુ ત્યાગ કરે . સાધુને પ્રવેશ કરવાથી જે ઘરવાળાને અપ્રીતિ ઉત્પન્ન થાય, યા જે કુળમાં વિશ્વાસ ન હોય એવા કુળમાં પણ સાધુ પ્રવેશ ન કરે, કારણ કે એથી સાધુ પરથી ખીજાઓને પણ વિશ્વાસ હઠી જાય છે સાધુ એ ઘરમાં પ્રવેશ કરે કે જેમાં પ્રવેશ ફરવાથી ગૃહસ્થને પ્રીતિ અને વિશ્વાસ ઉપજે. (૧૭)
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ઃ ૧