________________
बद्रप्राप्तिसूत्रे मंदरस्स पव्वयस्स परिक्खेवे, तं परिक्खेवं दोहिं गुणेत्ता सेसं तहेव । तीसे णं सन्चबाहिरिया बाहा लवणसमुदंतेणं तेवहिजोयणसहस्साई, दोण्णि य पणयाले जोयणसयाई छच्च दसभागा जोयणस्स परिक्खेवेणं आहिया ? तिवएज्जा । ता से णं परिक्खेवविसे से कओ आहिए ? तिवएज्जा, ता जे णं जंबुद्दीवस्स दीवस्स परिक्खेवे, त परिक्खेवं दोहिं गुणित्ता दसहि छेत्ता, दसहि भागे हीरमाणे एस णं परिक्खेवविसेसे आहिए तिवएज्जा । ता से णं अंधयारे केवइए अयामेणं आहिए ? ति वएज्जा, ता अट्टतरि जोयणसहस्साइं तिण्णि य तेत्तीसाइं जोयणसयाई, जोयणतिभागं च आयामेणं आहिएति वएज्जा । तया णं उत्तमकट्ठपत्ते उक्कोसए अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे भवइ, जहणिया दुवालसमुहुत्ता राई भवइ ।। सू० २॥
छाया-तावत् कथं ते तापक्षेत्रसंस्थितिः आख्याता ? इति वदेत् । तत्र स्खलु इमा षोडश प्रतिपत्तयः प्राप्ताः । तद्यथा-तत्र खलु एके एवमाहुः-तावत् गेहसंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्राप्ता ।। एवं ता एव अष्ट प्रतिपत्तयः ज्ञातव्या यावत् वालाप्रपोतिका संस्थिता तापक्षेत्रस्थितिः प्रक्षताः । पके एवमाहुः ।८। एके पुनरेवमाहुः तावत् यत्संस्थितः जम्बूद्वीपो द्वीपः तत्संस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रशप्ता, एके पषमाहुः ।९। एके पुनरेवमाहुः-तावत् यत्संस्थितः भारतो वर्षः तत्संस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्राप्ता, पके पवमाहुः १० एवम् उद्यानसंस्थिता ११, निर्याणसंस्थिता १२, एक तो निषधसंस्थिता १३, विधातो निषधसंस्थिता १४, सेचनकसंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रसप्ता, पके एवमाहुः ॥१५॥ एकेपुनरेवमाहुः-तावत् सेचनकपृष्टसंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रज्ञप्ता, एके एवमाहुः १६
वयं पुनरेवं वदामः-तावत् उर्ध्वमुखकलम्बुका पुष्पसंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः प्रक्षप्ताअन्तः संकुचिता बहिविस्तृता, अन्तर्वृत्ता बहिः पृथुला, अन्तः अङ्कमुखसंस्थिता बहिः स्वस्तिकमुखसस्थिता, उभयतः पावेन तस्याः द्वै बाहे भवस्थिते भवतः, पञ्चचत्वा. रिंशत् पञ्चचत्वारिंशद्योजनसहस्राणि आयामेन, तस्या २ बाहे मनस्थिते भवतः, तद्यथा-सर्षाभ्यन्तराचैव बाहा ।। सर्वबाह्या चैव वाहा ।२। तत्र को हे तुः १ इति वदेत् । तावत् अयं खलु जम्बूद्वीपो द्वीपः यावत् परिक्षेपेण प्राप्तः । तावत् यदा स्खलु सूर्यः सर्वाभ्यन्तरं मण्डलम् उपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु ऊर्ध्वमुखकलम्बुकापुष्पसंस्थिता तापक्षेत्रसंस्थितिः आख्याता इति वदेत्- अन्तः संकुचिता बहि विस्तृता, अन्तर्वृत्ता बहिः पृथुला, अन्तः अंकमुखसंस्थिता बहिः स्वस्तिकमुखसंस्थिता, द्विधातः पाइँन तस्या तथैव यावत् सर्वबाह्या चैव बाहा। तस्याः खलु सर्वाभ्यन्तरा पाहा मन्दरपर्वतान्ते नवयोजनसहस्राणि चत्वारि च षडशीति योजनशतानि, नव च दशभागान् योजनस्य परिक्षेपेण आख्याता इति वदेत । तावत स बल परिक्षेपविशेषः कृतः आख्यातः ? इति वदेत् तावत् यः खलु मन्दरस्य पर्वतस्य परिक्षेपः, तं परिक्षेपं त्रिभिगुणयित्वा वशभिच्छित्त्वा, दशभिर्भागे हियमाणे पष स्खलु परिक्षेपविशेष आख्यात इति घदेत् । तस्याः खलु सर्वबाह्या बाहा लवणसमुद्रान्ते चतुर्नवति योजनसहस्राणि, अष्ट च